ص 143.)

120. 14 سال (به قدر عمر حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام)، (الغیبه، ص 189، ح 44.)

309. 15 سال (به اندازه توقف اصحاب کهف در غار)، (کتاب الغیبه، ص 283؛ الغیبه، ص 181.)

313. 16 سال؛ (الغیبه، ص 473، ح 3.)

17. در روایاتی نیز گفته شده جز خداوند، کسی مدت حکومت حضرت مهدی علیه السلام را نمی داند.

برخی از محققان این تفاوت را اشاره به مراحل و دوران های حکومت آن حضرت می دانند و معتقدند آغاز شکل گرفتن و پیاده شدنش پنج یا هفت سال و دوران تکاملش چهل سال و دوران نهایی اش بیش از سیصد سال است.

(حکومت جهانی مهدی علیه السلام، مکارم شیرازی، ص 314.)

قضاوت نهایی درباره مدت حکومت آن حضرت – به دلیل نبود اخبار و منابع الکافی – امکان پذیر نیست؛ اما با این حال می توان چنین نتیجه گرفت: قطع نظر از روایات اسلامی، مسلم است که این همه آوازه ها و مقدمات برای یک دوران کوتاه مدت نیست؛ بلکه قطعاً برای مدتی است طولانی که ارزش این همه تحمل زحمت و کوشش را داشته باشد.

(همان.)

البته این مدت – هر قدر باشد – در مقایسه با کل تاریخ، بسیار ناچیز است. در این موقعیت پرسش جدید رخ می نماید: آیا مدتی چنین کوتاه در مقایسه با کل تاریخ، دردها و رنج های انسان ها را در طول تاریخ جبران می کند؟

در پاسخ می توان گفت:

فلسفه امام مهدی علیه السلام همانند فلسفه بعثت انبیا و رسولان الهی است. منظور از برانگیخته شدن رسولان الهی ابلاغ دستورهای خداوند و نصب مشعل فروزان هدایت بر سر راه کاروان بشریت است. طولانی یا کوتاه بودن مدت ابلاغ رسالت، به اصل آن آسیب نمی رساند. دوران پیامبر اسلام

صلی الله علیه و آله 23 سال بود؛ ولی واپسین پیام الهی را ابلاغ کرد و این مشعل هدایت را بر افروخت. از سوی دیگر، می توان به مدت نبوّت حضرت نوح علیه السلام اشاره کرد که به دلیل عدم تحقق شرایط مساعد، نتیجه قابل توجهی به بار نیاورد. دوران امامت و حکومت حضرت مهدی علیه السلام نیز چنین است. مقصود اصلی ابلاغ رسالت الهی و تحقق بخشیدن به حکومت جهانی خداوند و حاکمیت مستضعفان است؛ هر چند در مقایسه با کل تاریخ، سالیانی محدود باشد.