کبد چرب چیست؟
کبد چرب (به انگلیسی: fatty liver) در پزشکی حالتی برگشتپذیر از تجمع واکوئولهای چربی در سلولهای کبدی است که با التهاب کبد مشخص میشود.
این حالت ممکن است در افرادی که الکل مصرف میکنند ایجاد شود، ولی در ایران این بیماری علل دیگر دارد و «کبد چرب غیرالکلی» نامیده میشود. فرم غیرالکلی این بیماری در تعدادی از اختلالات بالینی مانند دیابت، چاقی و سوء تغذیه رخ میدهد.
وجود چربی در کبد طبیعی است، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شدهاست. این بیماری نشانهٔ خاصی ندارد اما بعد از رعایت نکردن و پیشروی این بیماری در کبد باعث سوءهاضمه شود. رسوب چربی در کبد را کبد چرب مینامند. مصرف الکل میتواند باعث این بیماری شود.
البته افراد غیر الکلی هم به دلایل مختلف از جمله چاقی، مصرف غذاهای آماده و غذاهای چرب، عدم فعالیت فیزیکی و مصرف مواد نامناسب غذایی ممکن است به این بیماری دچار شوند؛ بنابراین با توجه به موارد بالا این بیماری در حال افزایش است. این عارضه گاهی به علت مصرف برخی داروها میباشد که باعث رسوبچربی در کبد میشود.
«سید موید علویان» با اشاره به اینکه تحرک بدنی یا ورزش منجر به طبیعی شدن وزن افراد میشود، افزود: چاقی عامل مهمی برای ابتلا به کبد چرب است که با ورزش منظم میتوان از آن رهایی یافت.
وی بر لزوم انجام ورزش منظم تاکید کرد و اظهار داشت: مردم باید حداقل هفتهای ۳ بار و هر بار حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه پیاده روی تند داشته باشند، این کار علاوه بر حفظ و ارتقا سلامتی، راهکاری مناسبی برای پیشگیری از بسیاری بیماریها از جمله کبد چرب است.
علویان با اشاره به اینکه تغذیه مناسب و دوری از استرس در پیشگیری از بیماری کبد چرب نقش مهمی دارند، تصریح کرد: رعایت تعادل در تغذیه، مصرف مواد غذایی تازه و تحرک بدنی، کبد را در برابر آسیبها ایمن میکند.
** کبد چرب رو به افزایش است
وی با اشاره به اینکه کبد چرب رو به افزایش است، گفت: حداقل ۴۰ درصد ایرانیان به نحوی با کبد چرب روبرو هستند و حدود هفت درصد دانش آموزان دوره ابتدایی مبتلا به این بیماری هستند که این موارد نشان میدهد باید توجه بیشتری به این بیماری داشته باشیم.
رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای گوارش و کبد بر لزوم ارائه آموزش به مردم برای مقابله با این بیماری تاکید کرد و گفت: پرهیز از غذاهای آماده مانند فست فودها، نخوردن نوشابههای گازدار و مصرف سبزیجات تازه در پیشگیری از کبد چرب نقش مهمی دارند.
وی با اشاره به اینکه کبد در معرض عفونتهای ویروسی مانند هپاتیتها دچار آسیب میشود، عنوان کرد: هپاتیتهای ویروسی B. و C. مهمترین عامل آسیب رسان به کبد هستند.
علویان این دو نوع هپیاتیت را قابل پیشگیری و درمان دانست و اضافه کرد: هپاتیت B. واکسن دارد و هپاتیت C. نیز با دارو قابل درمان است.
وی به عوامل خطر ابتلا به هپاتیتهای ویروسی B. و C. اشاره کرد و یادآورشد: رفتارهای پرخطر جنسی، استفاده از تیغ، مسواک یا ناخن گیر مشترک، سرنگ تزریقی مشترک و خالکوبیهای غیر بهداشتی از جمله عوامل خطر ابتلا به این بیماری به شمار میروند.
خاکشیر چگونه قاتل کبد چرب می شود؟
خاکشیر یکی از بهترین گیاهان دارویی برای درمان و پاکسازی کبد چرب است، برای این منظور بایستی خاکشیر را با ترنجبین مخلوط کنید. ترکیب خاکشیر با ترنجبین به خصوص در درمان سودا و بلغم تأثیر به سزایی دارد. هم چنین این ترکیب، بهترین نرم کننده مزاج های خشک (صفرا و سودا) میباشد. یعنی رطوبت دهنده به بدن هستند.
همچنین خاکشیر با آب پنیر (ماء الجبن)، دارویی ضد سودا و ضد صفرا است و مفتح قوی کبد به خصوص بازکننده مسیرهای کبدی به خصوص سودا می باشد.
استفاده از انواع بذرهای ملین مانند خاکشیر، اسفرزه، بارهنگ، تخم ریحان، تخم شربتی، بالنگو، شیر خشت و ترنجبین نیز برای پاکسازی سموم کبدی مفید است.
ذکر این نکته ضروری است که به طورکلی استفاده از داروهای گیاهی بایستی با تجویز پزشک باشد و در موردپاکسازی کبد با خاکشیر و ترنجبین به خصوص برای صفراوی مزاجها بایستی با احتیاط مصرف شود، این ترکیب از دو ماده با طبیعت گرم و تر تشکیل شده و چون کبد را سریع پاکسازی میکند، در غلبه با گرمی یک بیرون ریزی ایجاد میکند که یک بیمار صفراوی نمی تواند این حالت را تحمل کند.
آب هویج
هویج در هر شکلی، به جز هویج پخته شده در شکر، غذایی فوقالعاده برای شما محسوب میشود. شما میتوانید ترکیبی از آب هویج، اسفناج و اندکی آب را مصرف کنید تا به فعالیت بهتر کبد کمک شود.
هویج سرشار از ویتامین A. است که این ماده مغذی توانایی خود در پیشگیری از بیماری کبد را نشان داده است.
همچنین، این هویج سرشار از فلاونوئیدها و بتا-کاروتن است که آنتیاکسیدانهایی قوی هستند.
هویج میتواند برای هر بخش از بدن انسان مفید باشد، از این رو، مصرف روزانه یک لیوان آب هویج ایده خوبی است.
سبزیهای برگدار سبز
همانند هویج، سبزیهای برگدار سبز گزینههایی مقوی و سالم محسوب میشوند. از جمله این مواد غذایی میتوان به کیل، اسفناج، برگ چغندر، و کاهوی رومی اشاره کرد.
سالادهایی که با این سبزیها تهیه میشوند، مفید هستند، اما آب سبزیهای برگدار از نظر قابلیت جابجایی گزینهای راحتتر محسوب میشود. افزون بر این، آب سبزیها دسترسی و جذب مواد مغذی را برای بدن تسهیل میکند.
برای بهرهمندی از فواید بیشتر میتوانید آب سبزیهای برگدار را با آب هویج ترکیب کنید تا نوشیدنی شما از عطر و طعم بهتری نیز برخوردار شود. قسمتهای مختلف بدن از مصرف روزانه آب سبزیهای برگدار سپاسگزار شما خواهند بود.
چای سبز
اگر در پی یک ابر نوشیدنی هستید، چای سبز از بهترین گزینههای موجود است. چای سبز سرشار از آنتیاکسیدانهاست که با رادیکالهای آزاد در بدن مبارزه میکنند. از این رو، چای سبز از خواص ضد سرطان برخوردار است.
همچنین، چای سبز به چربی سوزی و کاهش فشار کاری کبد کمک میکند. تأمین آب مورد نیاز بدن یکی دیگر از فواید نوشیدن چند فنجان چای سبز در روز است که به کبد در انجام وظایف خود کمک میکند.
برای بهرهمندی از فواید چای سبز از افزودن شیرین کنندهها به این نوشیدنی پرهیز کنید تا ویژگیهای سمزدایی آن از بین نروند.
چای زردچوبه
زردچوبه ادویهای شناخته شده و پر مصرف در جهان است که فواید سلامت مختلفی را ارائه میکند. زردچوبه یکی از قویترین ادویههای پشتیبان کبد است.
شما میتوانید چای زردچوبه را با استفاده از پودر آن تهیه کنید. یک قاشق چایخوری پودر زردچوبه به آب جوش اضافه کرده و اجازه دهید ۱۰ دقیقه دم بکشد.
با افزودن اندکی آبلیموی تازه و اندکی فلفل سیاه میتوانید به بهبود عطر و طعم و فواید این نوشیدنی کمک کنید.
زردچوبه از کبد در برابر آسیب محافظت کرده و حتی ممکن است به باززایی سلولهای جدید کبد کمک کند. همچنین، زردچوبه از خواص ضد التهاب سود میبرد.
التهاب از عوارض جانبی بیماری کبد یا از دلایل احتمالی بروز این شرایط محسوب میشود.
آب مرکبات
ویتامین C و آنتیاکسیدانهای موجود در میوههای خانواده مرکبات برای پاکسازی کبد عالی هستند. مصرف میوههایی مانند لیمو، گریپفروت، پرتقال، نارنگی و لیمو ترش سطوح بالا از این مواد مغذی را در اختیار بدن قرار میدهد.
آب مرکبات تازه بیشترین سود را در اختیار بدن شما قرار میدهد و باید از مصرف آبمیوههای تجاری پرهیز کنید.
آبمیوههای تجاری سرشار از شکر هستند و روند پاستوریزه کردن نیز بسیاری از مواد مغذی آنها را از بین میبرد.
با ترکیب آب یک لیمو ترش در یک لیوان آب میتوانید یکی از سادهترین و کارآمدترین نوشیدنیها برای پاکسازی کبد را آماده کنید.
آب چغندر
چغندر، برگ چغندر و آب چغندر برای پاکسازی و سمزدایی کبد فوق العاده عمل میکنند. چغندر اکسیژن موجود در خود را با کمک به پاکسازی آن افزایش میدهد. این محصول تولید صفرا را بهبود بخشیده و به فعالیت آنزیمی کمک میکند.
همچنین، چغندر سرشار از ویتامین C. و فیبر است. دستورالعملهای مختلفی برای تهیه نوشیدنی چغندر در دسترس هستند که با جستوجویی ساده در اینترنت میتوانید به آنها دسترسی داشته باشید.
مواد غذایی سرشار از فیبر
مواد غذایی سرشار از فیبر به واسطه بهبود شرایط اجابت مزاج به کبد در حذف سموم کمک میکنند. استفاده از آب سیب و حتی آب کلم روشی ساده برای افزودن فیبر به نوشیدنیهای سمزدا و پاک کننده کبد است.
همچنین شما میتوانید برای بهرهمندی از محتوای فیبر بیشتر استفاده از موز، آووکادو، جو دوسر، یا دانههای چیا را مد نظر قرار دهید.
فراموش نکنید که نوشیدن آب بیشتر و تأمین آب مورد نیاز بدن نیز برای حفظ سلامت کبد مفید است.
شما میتوانید مواد غذایی مختلف را با یکدیگر ترکیب کنید و در نوشیدنی روزانه خود استفاده کنید تا پاکسازی و سمزدایی کبد به روشی خوشمزه و دلپذیر تبدیل شود.
اگر وسط غذا آب سرد نخوریم مقداری از کبد چرب بهبود پیدا میکنه