دارو های تیروئید
در جلو و طرفین گردن و مقابل مهره های تحتانی گردن و اولین مهره پشتی قرار دارد. غده تیروئید دو لوب راست و چپ در هر سمت گردن دارد . غده تیروئید از تعدادی فولیکول حاوی مواد زرد رنگ و نیمه مایع به نام کلوئید ساخته شده است. تقریبا 5 سانتیمتر طول ، 3 سانتیمتر عرض و 30 گرم وزن دارد.
هورمون های تیروئیدی : سلول های تبروئید ، هورمون های مختلف ترشح می کنند . تیروکسین ، تری یدوتیرونین که معمولا هورمون های تیروئیدی نامیده می شوند و کلسی تونین.
کار هورمون های تیروئید :
کنترل فعالیت متابولیک سلول اصلی ترین کار تیروئید می باشد.
تیروکسین ، تری ید و تیرونین ؛ نمو صحیح مغز را ممکن می سازند ، تولید ادرار ، تجزیه پروتئین ها و جذب گلوکز توسط سلول ها را افزایش می دهد.
کلسی تونین یا تیروکلسی تونین توسط تیروئید ترشح می شود . اما تحت کنترل TSH قرار ندارد . این هورمون در پاسخ به افزایش سطح کلسیم پلاسمای خون ترشح می شود و با افزایش دادن رسوب کلسیم در استخوان سطح کلسیم در پلاسما را پایین می آورد.
تیروئید
لووتیروکسین Levothyroxine sodium
در کم کاری تیروئید بعنوان جایگزین هورمون تیروئید تیروکسین این دارو هورمون تیروئید ؛ بکار برده می شود.
واکنش ناخواسته و عوارض جانبی :
عصبی شدن ، بی خوابی ، ترمور ، تاکیکاردی ، طپش قلب ، دیس ریتمی ، آنژین صدری ، هیپرتانسیون ، پهن شدن فشار نبض ، ایست قلبی ، تغییر در اشتها ، تهوع ، اسهال ، سردرد، کرامپ های پا ، کاهش وزن ، تعریق
كم كاري بدون علامت تيروئيد
گاهي اوقات كم كاري تيروئيد بسيار خفيف و بدون علامت است. در اين شرايط مي توان درمان نكرد هر چند بعضي معتقدند كه اگر اين كم كاري خفيف همراه با گواتر (بزرگي تيروئيد) باشد يا يك سري علائم غيراختصاصي مثل يبوست، خستگي، افسردگي وجود داشته باشد بهتر است درمان شروع شود.
بيمار مبتلا به كم كاري تيروئيد اگر نيازمند عمل جراحي باشد در صورتي كه تيروئيد كنترل باشد منعي براي جراحي ندارد. ولي اگر بيماري تيروئيد كنترل نباشد و عمل جراحي اورژانس نباشد بهتر است تا كنترل تيروئيد، عمل جراحي به تأخير افتد.
اختلالات تيروئيد در دوران بارداري مهم است كه در مبحثي جداگانه صحبت خواهد شد.
علائم كم كاري تيروئيد
نشانه هاي كم كاري تيروئيد بسيار متفاوتند. ممكن است يك فرد دچار كم كاري تيروئيد باشد و علامتي نداشته باشد و برعكس فرد ديگري علائم بسيار شديد داشته باشد. كم كاري تيروئيد معمولاً تدريجاً ايجاد مي شود. براي همين در ابتدا علائم خفيف است و با پيشرفت بيماري علائم شديدتر مي شود. به همين علت گاهي بيماران به طور اتفاقي تشخيص داده مي شوند.
نشانه هاي كم كاري تيروئيد به طور كلي عبارتند از:
نشانه هاي پوستي :
پوست خشك و ضخيم مي شود. تعريق كاهش پيدا مي كند. موها نازك يا خشن و شكننده مي شوند. ابروها مي ريزند و ناخن ها زود مي شكنند.
نشانه هاي چشمي:
كم كاري تيروئيد مي تواند منجر به پف آلود شدن و تورم اطراف چشم شود. ولي علائم خيرگي نگاه و بيرون زدگي چشم مربوط به پركاري تيروئيد است كه گاهي حتي با درمان بيماري تيروئيد هم چنان باقي مي ماند.
نشانه هاي قلب و عروق:
كم كاري تيروئيد باعث كاهش ضربان قلب و كاهش انقباض عضله قلب مي شود كه در نهايت منجر به كاهش عملكرد قلب مي گردد. در نتيجه فرد به دنبال فعاليت بدني دچار خستگي و تنگي نفس مي شود. (به اصطلاح نفس كم مي آورد). اين علائم در كسي كه بيماري زمينه اي قلب دارد مي تواند شديد شود.
از طرفي كم كاري تيروئيد منجر به افزايش خفيف فشار خون و كلسترول خون مي شود.
نشانه هاي تنفسي:
كم كاري تيروئيد باعث ضعف عضلات تنفسي مي شود. در نتيجه عملكرد ريوي كاهش مي يابد. بنابراين احساس خستگي و ضعف، تنگي نفس به هنگام فعاليت بروز مي كند. كم كاري تيروئيد مي تواند باعث تورم زبان و تارهاي صوتي شود در نتيجه فرد صداي خشن پيدا مي كند و در خواب ممكن است دچار توقف هاي كوتاه تنفسي شود. در نتيجه فرد خواب راحتي ندارد و صبح با احساس خستگي بيدار مي شود و طول روز خواب آلود است.
نشانه هاي دستگاه گوارش:
كم كاري تيروئيد حركات دستگاه گوارش را آهسته مي كند در نتيجه فرد دچار يبوست مي شود. كه در بعضي موارد مي تواند بسيار شديد باشد.
نشانه هاي دستگاه تناسلي:
كم كاري تيروئيد در خانم ها منجر به اختلال قاعدگي مي شود. كه از قاعدگي هاي كوتاه با فواصل طولاني تا قاعدگي هاي شديد و با فاصله كم متغير است. گاهي حتي منجر به قطع قاعدگي مي شود. اين اختلالات مي تواند بارداري را با مشكل روبرو كند و گاهي افراد باردار كه دچار كم كاري تيروئيد هستند با افزايش ريسك سقط جنين روبرو هستند. البته درمان اين خطر را كاهش مي دهد.
علائم پرکاری تیروئید
لاغری تدریجی و خشکیدگی و کم شدن شدید وزن بدن
عدم تحمل گرما و کلافه شدن و گرگرفتگی در سن جوانی
ضعف عضلانی در شانه‌ها و لگن و باسن و ران‌ها
بروز اختلالات روانی
بروز استرس‌ها
افزایش تعرق و حساس شدن بدن به گرما
اسهال‌های مکرر
شهوت زیاد
ورم پا‌ها
غلظت خون
خستگی شدید در بدن و جوارح
رشد تدریجی فشار خون
افزایش تعداد ضربان قلب
پوست ضخیم و تیره شدن پوست
کاهش خونریزی پریودی در خانم‌ها
درشت شدن چشم‌ها
تپش قلب
فعال بودن این علایم در مزاج صفراوی‌ها
در زنان به علل اختلالات هورمونی بیشتر نمایان می‌شود
عجول و تند راه رفتن
اشتهای زیاد
خارش پوست
لرزش دست و انگشتان
دیر خواب شدن
علایم خشکی بالای بدن
پوست ضخیم و تیره شدن پوست
کاهش خونریزی پریودی در خانم‌ها
درشت شدن چشم‌ها
بزرگ شدن پستان و سینه آقایان که به‌شدت در بین این قشر سینه‌ها رشد یافته است
قاعدگی دربین زنان زمانش بیشتر و نامنظم می‌شود
ریزش موی ابروان و سر
بیقراری در تمام سنین و بیش فعال شدن
یبوست‌های سخت با زخم شدن مقعد توام با خونریزی
برای درمان پرکاری تیروئید ابتدا باید با اصلاح تغذیه و ترک غذا‌های به‌شدت گرم و خشک آغاز کرد؛ ماساژ روغن‌های خنک بر تیروئد مانند گل بنفشه و نیلوفر نیز برای درمان این بیماری بسیار مفید است.از داروهای عامی که می‌توان معرفی کرد، تخم خاکشیر، تخم خرفه و اسفرزه است که به‌صورت شربت میل شود خصوصا آلو سیاه، قیسی، خاکشیر همچنین شیره خنک، شیر و ترنجبین.استراحت بعد از غذا و نیم ساعت پای راست را روی پای چپ قرار می‌دهیم.تنظیم خواب شبانگاه و کافی، انجام حجامت و بعد از پاکسازی سراسری خون، انجام حجامت تخصصی
راهکار پیشگیری از ابتلا به پرکاری تیروئید
پرهیز از مصرف مواد غذایی صنعتی و فست فود‌ها
درمان یبوست و ایجاد دفع مزاج در سه‌نوبت
مصرف تخم مرغ محلی، گوشت قرمز گوسفندی، حبوبات
کاستن حرارت بدن و کاستن ترشحات تیرویید با شربت خاکشیر به‌عنوان طلای مزاج‌های چهارگانه
مصرف مداوم انگور و آب انگور طبیعی یا کشمش و مویز
مصرف معجون عسلاب و جایگزین کردن نمک طبیعی معدنی با نمک تصفیه شده یددار
خوردن خرما، انجیر، انواع توت‌ها، زردآلو یا آب برگه زردآلوی بدون تیزاب
مصرف شلغم (به علت دارا بودن ید طبیعی سبب کم شدن فعالیت بیش از حد تیروئید می‌شود)
مکمل‌های طبیعی گیاهی خونساز مصرف شود
بشدت از مصرف قرص‌های کدئین‌دار پرهیز شود
پرهیز از مصرف قند
مصرف این اقلام: انبه + مرکبات + شیر جوشانده گاو + سبزیجات مخلوط در یک سوم تغذیه +جوانه خوری + کلم‌ها + گلابی + هلو+ کرفس +فلفل سبزی+ سیب با پوست مکرر و مکرر + زغال اخته + اناناس + گریپ فورت
ممنوعیت‌ها شامل: مجامعت مکرر و طولانی و چندبار در یک دفعه + شکلات + قهوه + سیگار + شراب + چای سیاه و سبز + پرخوری
روغن‌مالی با روغن گلسرخ، حجامت عام و حجامت تحت‌الدفن زیر چانه و بادکش لغزان زیر گلو طبق نظر طبیب حاذق
حنامالی به تمام بدن بالاخص کف پا و زیر بغل و اطراف دستگاه‌های ادراری
پرهیز از مصارف ادویه‌جات خیلی گرم
از اشتغال در زیر آفتاب پرهیز شود
از مصرف انواع چای‌های سبز، سیاه و سفید بشدت پرهیز شود.
نویسنده : فائزه عوض پور
مطلب مفید و کاملی هست ممنون از نویسنده