سندروم روده تحریک پذیر چیست؟ علائم و نشانه ؟

اسهال یا یبوست  های دوره ای دست از سرتان برنمیدارد؟ بعضی وقت ها شکم درد آزارتان می دهد ؟ نفخ شکم حسابی کلافه تان کرده است؟

اگر پاسخ شما به سوالات فوق مثبت می باشد باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید تا علت این مشکلات به صورت جدی بررسی شود. زیرا احتمال آن وجود دارد که شما مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر یا IBS باشید.

این سندرم بسیار رایج می باشد و بیشتر در خانم ها دیده می شود ولی آقایان نیز به آن مبتلا هستند و نمی توان تفکیک جنسیتی را به صورت مشخصی ترسیم کرد.

آرامش حرف اول را می زند

مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر ، باید تا جای ممکن از قرار گرفتن در شرایط روانی آی که باعث تشدید علائم آنها می شود ، پرهیز کنند . این دسته از افراد باید تا جای ممکن ، از ارتباط با افرادی که باعث تنش می شوند ، دوری کنند . همچنین قرار گرفتن در مکان های شلوغ و پر استرس ، می تواند با بدتر شدن علائم همراه باشد . یکی از مهم ترین موارد در بهبود وضعیت مبتلایان ، حفظ آرامش در زندگی فرد وجود نداشته باشد ، نمی توان انتظار چندانی برای کاهش علائم ناشی از سندرم روده تحریک پذیر داشت.

غذا ها را بشناسید

شاید بسیاری از مبتلایان به سندرم روده تحریک پذیر تصور کنند که باید بعد از تشخیص ، رژیم غذایی خاصی را دنبال کنند تا مشکلات آنها شدت پیدا نکند در حالی که این دسته از افراد ، به رژیم غذایی خاصی نیاز ندارند. ولی به طور کلی ، باید از مصرف غذا هایی که علائم آنها را تشدید می کنند ، بپرهیزند. به عنوان مثال ، برخی از مبتلایان می گویند که با خوردن آش ، علائم آنها تشدید می شود  در چنین شرایطی این دسته از افراد باید از خوردن آش بپرهیزند .

به طور کلی مصرف برخی از خوراکی ها مثل شکلات ، قهوه ، نوشابه و… ، باید در این دسته از افراد محدود شود چون این نوع خوراکی ها حرکات نامنظم روده را افزایش می دهند و همین مساله می تواند علائم ناشی از سندرم روده تحریک پذیر را تشدید کند.

همراه همیشگی آزار دهنده

سندرم روده تحریک پذیر ، یک مشکل مزمن به حساب می آید که برای فرد بسیار آزاردهنده است و در تمام طول عمر ، همراه فرد خواهد بود . علائم این سندرم ، به شرایط روحی و روانی فرد بسیار وابسته است به طوری که بارها دیده می شود این افراد در شرایط آرام چندان با علائم درگیر نیستند. علاوه بر این ، علائم مبتلایان می تواند برای چند سال کاهش یا توقف پیدا کند و با بروز مشکلات روانی بویژه استرس ، شدت آن افزایش یابد. این که چرا افراد به این سندرم مبتلا می شوند ، دقیقا مشخص نیست  ولی به طور کلی ، استرس در تشدید علائم این سندرم نقش بسیار مهمی دارد.

خواب خوش در کار نیست

اختلالات خواب ، یکی از مواردی است که می تواند تا حدودی با سندرم روده تحریک پذیر مرتبط باشد به گونه ای که آن دسته از افرادی که به مشکلات خواب مبتلا هستند ، بیش از بقیه ممکن است به سندرم روده تحریک پذیر دچار شوند.

علاوه بر این ، افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر ، دچار اختلال در خواب خواهند شد چون به طور کلی ، درد می تواند این بیماران را از خواب بیدار کند . این افراد به دلیل اختلال خواب ، در طول روز احساس خستگی خواهند داشت.

معده در چه حال است؟

آن دسته از افرادی که به سندرم روده تحریک‌پذیر مبتلا هستند، ممکن است با مشکلات معده نیز مواجه شوند و در زمانی که روده بخوبی کار نکند، احتمال اختلال در عملکرد معده نیز وجود دارد. البته این به این معنا نیست که هر فرد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، الزاما بهمشکلات معده نیز مبتلاست و ارتباط مستقیمی بین این دو وجود ندارد.

اجابت مزاج را جدی بگیرید

علائم و مشکلات ناشی از سندرم روده‌ تحریک‌پذیر، یک مرتبه خود را بروز نمی‌دهد و تشخیص این سندرم معمولا اتفاقی است. به‌عبارت روشن‌تر این‌که فرد ممکن است با یک سوءهاضمه، به پزشک متخصص گوارش مراجعه کند. یکی از دلایل اصلی مراجعه این دسته از افراد به پزشک، مشکل در اجابت مزاج است. این افراد در زمان مراجعه به پزشک، عنوان می‌کنند که احساس به دفع فوری دارند، ولی زمانی که به توالت مراجعه می‌کنند، شکم‌شان کار نمی‌کند. پزشک متخصص گوارش، با گرفتن شرح حال دقیق، باید تشخیص را به درستی انجام بدهد.

معمایی برای پزشکان

سندرم روده تحریک‌پذیر، یکی از مشکلات شایع گوارشی است که بیشتر در سنین حدود 25 تا 55 سال دیده می‌شود. به طور کلی تشخیص این سندرم، به مهارت و تجربه پزشک متخصص گوارش بستگی دارد چون علائم ابتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، به بسیاری از بیماری‌های گوارشی شباهت زیادی دارد و باید تشخیص به‌درستی صورت بگیرد. برای تشخیص ابتلا به سندرم تحریک‌پذیر، باید آزمایشات مختلف انجام و حتی در برخی موارد از آندوسکوپی و کولونوسکوپی کمک گرفته شود.

سندروم روده تحریک پذیر

سندرم روده تحریک‌پذیر، می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد برای مثال، دردهای منتشر شکمی (در قسمت‌های مختلف شکم بروز می‌کند) یکی از علائم ابتلا به این سندرم است. همچنین علائمی چون نفخ، تورم و اختلال در اجابت مزاج نیز در مبتلایان دیده می‌شود به طوری‌که گاهی یبوست و گاهی اسهال را تجربه می‌کنند. اختلال در حرکات دودی روده، می‌تواند برای فرد بسیار آزاردهنده باشد. شاید برخی از افراد تصور کنند که در سندرم روده تحریک‌پذیر در روده زخم وجود دارد در حالی‌که چنین باوری نادرست است و این مساله در سندرم روده تحریک‌پذیر دیده نمی‌شود.

هر تغییری را که در روال دستشویی‌رفتن‌تان اتفاق افتاده با پزشک در میان بگذارید. مثلاً، ممکن است وقتی در شکم‌تان درد احساس می‌کنید، نیاز فوری به دستشویی‌رفتن پیدا کنید. شاید به‌طور معمول روزی یک بار به دستشویی می‌روید، اما وقتی درد دارید مجبور باشید روزی ۳ بار به آنجا بروید. از دیگر تغییرات می‌توان به زورزدن، اسهال، و یبوست اشاره کرد.

هر تغییری را که در ظاهر و شکل مدفوع اتفاق افتاده شرح دهید. علاوه بر اینکه به پزشک درباره‌ی اسهال یا روان‌بودن مدفوع می‌گویید، اگر در آن مخاط دیدید (شبیه چیزی شفاف روی مدفوع)، این را هم به او بگویید. اگر موقع دردداشتن مدفوع‌تان ظاهر متفاوتی پیدا می‌کند، احتمال اینکه مشکل شما سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر باشد زیاد است.

کمبود ویتامین D و سندرم روده تحریک پذیر

مطالعه ای جدید در دانشگاه شفیلد در انگلستان با بررسی شرایط بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر نشان داده است که این افراد در مقایسه با افراد سالم احتمال بیشتری دارد کمبود ویتامین D نیز داشته باشند. همچنین، پژوهشگران دریافتند که مصرف مکمل ویتامین D می تواند به بهبود علائم سندروم روده تحریک پذیر کمک کند.

پژوهشگران دانشگاه شفلید نتایج هفت مطالعه درباره ویتامین D و سندروم روده تحریک پذیر را مورد بررسی قرار دادند. پس از انجام این کار، آنها این گونه نتیجه گیری کردند که افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر به طور قابل توجهی احتمال بیشتری دارد با کمبود ویتامین D نیز مواجه باشند. در حقیقت، نتایج بررسی یک مطالعه نشان داد که 82 درصد افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر دارای سطوح کم ویتامین D نیز بوده اند.

همچنین، پژوهشگران به این نکته اشاره داشته اند که مصرف مکمل ویتامین D علائم سندروم روده تحریک پذیر، مانند درد شکمی، نفخ، اسهال، و یبوست را بهبود می بخشد. از آنجایی که بیشتر افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر در پی روش درمانی موفق برای بهبود مشکل خود هستند، این خبر خوبی برای آنها محسوب می شود، زیرا یک مکمل با قابلیت دسترسی ساده می تواند راه حل مشکل باشد.

اما اگر تصمیم دارید مصرف مکمل برای برطرف کردن سندروم روده تحریک پذیر آغاز کنید، احتمالا نیازمند دریافت دوزهای بالا هستید. در حال حاضر، میزان مصرف توصیه شده روزانه برای ویتامین D برابر با 600 تا 800 واحد بین المللی است. اما افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر برای غلبه بر این شرایط به دوزهای بسیار بیشتر نیاز دارند.

نتایج یک مطالعه نشان داده است، افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر که به مدت شش ماه هر دو هفته 50,000 واحد بین المللی ویتامین D3 دریافت کرده بودند، بهبود علائم بیماری را تجربه کردند. به طور میانگین، این چیزی حدود 3,500 واحد بین المللی از ویتامین D3 در روز می شود.

از این رو، مصرف 3,000 تا 3,500 واحد بین المللی از ویتامین D در روز باید مد نظر قرار بگیرد. مسمومیت با ویتامین D مساله ای نیست که نگران آن باشید، مگر این که 40,000 واحد بین المللی از این ماده را هر روز و برای دو ماه یا بیشتر دریافت کنید.

درمان خانگی سندرم روده تحریک پذیر

ماست بخورید
* اسهال می تواند باکتری های روده که برای کمک به تخلیه و جلوگیری از رشد باکتری های مضر مفید هستند را دفع کند و از بین ببرد. خوردن مقدار زیادی ماست حاوی باکتری های فعال، مانند اسیدوفیلوس بسیار خوب است. همچنین مکمل اسیدوفیلوس، روزانه یک قرص حاوی 1تا 2 بیلیون  موجود زنده بسیار مفید است. آن را با معده خالی میل کنید.

چای بنوشید
هر روز، یک یا دو فنجان چای نعناع بنوشید، زیرا اسپاسم و درد را تسکین می دهد و گاز معده را کاهش می دهد. چای با نعناع واقعی، به جای چای سیاه و سفید با طعم نعناع را بخرید.

چای زنجبیل بنوشید
زنجبیل همه ی مشکلات گوارشی از جمله سندرم روده تحریک پذیر را برطرف می کند. نصف قاشق چای خوری زنجبیل را در یک فنجان چای تازه بریزید، سپس آن را هم زده و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه بجوشد. سپس زنجبیل ها را بردارید و آن را بنوشید. چای کیسه ای زنجبیل نیز در دسترس است. 4 تا 6 فنجان در روز بنوشید.

ترک سیگار

سیگار کشیدن را  متوقف کنید.  نیکوتین به بروز IBS کمک می کند. همچنین، هنگامی که شما سیگار می کشید، هوا را به داخل فرو می برید و افراد دارای IBS به داشتن هوا در روده خود بسیار حساس هستند.