دارو نما چیست ؟

دارونما چیست ؟

دارونما (یا دِلخوشکُنَک) به استفاده از روش‌های درمانی صوری و تلقینی گفته می‌شود که می‌تواند با فریب بیمار، اثر مثبتی در روند بهبودی وی داشته باشد. اثر درمانی که از به کار بستن چنین روش‌هایی حاصل می‌شود را نیز اثر پلاسبو می‌نامند.

رایج‌ترین روش‌ها برای ایجاد اثر پلاسیبو استفاده از دارونما (چیزی ظاهراً شبیه به دارو بدون هیچ اثر واقعی) و جراحی‌های دروغین است. در روند استفاده از شبه داروها، یک قرص بدون اثر به بیمار داده می‌شود و به او گفته می‌شود که با خوردن این قرص حالش بهبود می‌یابد. البته بیمار نباید بفهمد که این قرص، قرص بی‌اثر است و شما در حال اجرای یک روند شبه‌دارویی بر روی وی هستید. تجربیات پزشکان نشان داده‌است که این پدیده روانی تأثیر بسیار بالایی در بهبود بسیاری از بیماران دارد.

شرکت‌های داروسازی در مسیر ساخت دارو از این نوع دارونما به عنوان کنترل گروه شاهد استفاده می‌کنند.

اهداف استفاده از دارونما ها :

• استفاده از پلاسیبو یا دارونما به عنوان روش درمانی توسط پزشک
• استفاده از پلاسیبو یا دارونما با هدف سنجش اثر داروها
• اثر پلاسیبو

تاریخچه دارونما :

تاریخچه جدید دارو‌‌نما، معمولا به مقاله‌ای نسبت داده می شود که بیش از ۵۰ سال پیش در مجله انجمن دندان‌پزشکی آمریکا نوشته شد. در سال ۱۹۴۶ هنری و بیچر دنیای پزشکی را با این ادعا شوکه کردند که تنها، شیوه‌های دارو‌‌نمایی همچون دادن قرص های شکر یا حتی دلسوزانه معاینه کردن جسمی بیمار منجر به بهبود در ۳۰ درصد بیماران خواهد شد. امروزه این برآورد افزایش پیدا کرده است؛ بین یک دوم تا سه چهارم بیماران، با همه انواع مشکلات از آسم تا پارکینسون، بهبود پایدار واقعی را در طیفی از درمان‌ها نشان می دهند.

دارو‌‌نما  چگونه عمل می کند؟

چیزهای مختلفی مطرح شده‌اند، از جمله شرطی‌سازی کنش‌گر، شرطی‌سازی کلاسیک، کاهش احساس گناه، انتقال، تلقین، ترغیب، اقتضای وظیفه، ایمان، امید، نظریه‌سازی فرد، کاهش اضطراب، تاثیرات انتظار و آزادسازی اندورفین.

دارو‌‌نما  چگونه عمل می کند؟

مزایای استفاده از اثر دارونما:

یکی از بزرگترین مزایای استفاده از اثر دارونما در پزشکی و مطالعات روانشناسی این است که به افراد اجازه می‌دهد اثراتی که انتظارات می‌تواند بر روی روند درمان داشته باشد را به حداقل برسانند.

اگر محققان انتظار داشته باشند به یک نتیجه خاص برسند ممکن است به طور غیر عمد، چنین مواردی را به روند درمانی منتقل کنند. همین امر باعث می‌شود شرکت کنندگان مطالعه انتظار محققان را حدس بزنند. در نتیجه رفتارهای شرکت کنندگان به احتمال زیاد تغییر پیدا می‌کند.

برای به حداقل رساندن چنین مواردی، محققان گاهی از اوقات تلاش می‌کنند از مطالعه دو سر کور استفاده کنند. در چنین مطالعاتی هم شرکت کنندگان و هم ازمایش کنندگان در مورد اینکه چه کسی درمان واقعی دریافت می‌کند و چه کسی در حال دریافت دارونماست بی اطلاع می‌مانند. در چنین شرایطی محققان بهتر می‌توانند اثر دارو و دارونما را بررسی کنند.

به عنوان مثال اجازه دهید فرض کنیم شرکت کننده‌ای برای یک مطالعه داوطلب شده است. محققان این مطالعه قصد دارند مؤثر بودن داروی سردرد جدید را شناسایی نمایند. بعد از مصرف دارو، فرد متوجه می‌شود که سردردش به سرعت ناپدید شده  و احساس بهتری دارد. با این حال بعداً متوجه می‌شود در گروه دارونما بوده و دارویی که دریافت کرده یک قرص شکر معمولی بوده است! یکی از اثرات قدرتمند دارونماها در کاهش درد است. بر اساس تخمین‌های زده شده، تقریبا ۳۰ الی ۶۰ درصد افراد بعد از خوردن دارونماها احساس کاهش درد دارند.

اثر دارونما در تجربیات روانشناسی :

در تجربیات روانشناسی، اثر دارونما به عنوان یک درمان درونی یا ماده‌ای که هیچ اثر شناخته شده‌ای ندارد به کار می‌رود. محققان ممکن است از دارونما برای گروه کنترل استفاده کنند. گروه کنترل گروهی است که شرکت کنندگان آن در معرض دارونماها قرار می گیرند. اثر این نوع درمان با نتایج درمان‌های واقعی در گروه های آزمایشی مقایسه می شود.

اگرچه دارونماها هیچ درمان واقعی بر روی بدن ندارند، اما محققان دریافته‌اند که این مواد می‌توانند اثرات فیزیکی و روانی زیادی بر روی بدن داشته باشند. شرکت کنندگان در گروه کنترل، تغییراتی در ضربان قلب، فشار خون، سطح اضطراب، درک درد، خستگی و حتی فعالیت مغزی شان تجربه می‌کنند. این اثرات نشان دهنده نقش مغز در سلامت جسمی و ذهنی افراد است.

دارونما ممکن است پاسخ هورمونی در بدن ایجاد کند:

یکی از توضیحات احتمالی در مورد اثر دارونما این است که چنین داروهایی می‌تواند باعث تحریک انتشار اندورفین‌ها در مغز شود. اندورفین‌ها کاهنده‌های درد طبیعی بدن هستند که ساختاری شبیه مورفین و سایر مسکن‌های این چنینی دارند و می تواند به عنوان مسکن طبیعی در بدن عمل کند.

محققان توانسته‌اند اثر دارونما را به کمک اسکن‌های مغزی نشان دهند. این اسکن‌ها نشان می‌دهد نواحی از مغز که گیرنده اندورفینی زیادی دارند در گروه درمانی و گروه دارونما فعال می‌شود.

دارونما حتی می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند

برخی از افراد هستند که نشانه‌های منفی را به عنوان پاسخی برای دارونماها بروز می‌دهند. این پاسخ به عنوان اثر nocebo شناخته می‌شود. به عنوان مثال بیمار ممکن است بعد از خوردن دارونما مواردی همچون حالت تهوع، سردرد یا سرگیجه را گزارش کند.

دارونما چیست? دارونماها چیست ? قرص دارونما چیست ? اثر دارونما چیست ?