واکسن اوریون به خوبی و با امنیت از بروز اوریون جلوگیری می‌کند. هنگامی که این واکسن به صورت جمعی تجویز گردد، سبب کاهش عوارض در سطح جامعه میشود.واکسن اوریون بسیار امن بوده و عوارض جانبی آن معمولاً خفیف است.
ابتلای اشخاص به بیماری اوریون در فصل بهار معمول‌تر است. این بیماری معمولاً در موارد فردی و پراکنده ظاهر میشود، بنابراین کودکان واکسینه نشده بیشتر در خطر ابتلای به این بیماری قرار خواهند گرفت. میزان عفونت این بیماری نسبت به آبله مرغان و سرخک کمتر است. خطر عوارض این بیماری برای بزرگسالان واکسینه نشده‌ای که هرگز به این بیماری مبتلا نشده اند، حتی از کودکان نیز بیشتر است. لازم به ذکر است که اوریون به ندرت منجر به ظهور مشکلات جدی میشود.
از بین هر ۳۰ نفر مبتلا به اوریون یک نفر دچار پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) همراه با استفراغ و درد معده، که البته به سرعت پاکسازی میشود، می‌گردد. تعداد مشابهی نیز به دلیل التهاب گوش، دچار مشکلات شنوایی می‌شوند. این هم یکی دیگر از عوارض جانبی موقت بیماری اوریون است.
علائم فعال شدن بیماری در بدن
پس از گذشت ۱۴ تا ۲۴ روز از زمان ابتلای به بیماری، علایمی مانند تب خفیف، سردرد، ضعف، احساس خستگی مفرط و کاهش اشتها را تجربه خواهند کرد. غده پاروتیدی نزدیک گوش، حدود یک روز پس از حمله تب، متورم شده و ایجاد درد را شروع می‌کند – این پدیده موجب دردآور بودن فرآیند جویدن و قورت دادن مواد خوراکی میشود. در این مرحله دمای بدن نیز به ۳۹ و نیم تا ۴۰ درجه سانتی گراد می‌رسد.
- خستگی
- بدن درد
- سردرد
- از دست دادن اشتها
- تب با درجه پایین
نحوه انتقال بیماری چگونه است؟
انتقال بیماری بیشتر از طریق تماس مستقیم با بزاق دهان مثلا با بوسیدن بیمار یا از طریق تنفس هوای آلوده به ویروس ناشی از سرفه‌های بیمار است و یا به طور غیرمستقیم از راه ظروف آلوده به بزاق فرد مبتلا به فرد دیگر منتقل می‌گردد. ویروس از 3-2 روز قبل از تورم تا حدود 9 روز بعد از آن از بزاق دفع می‌گردد. لذا توصیه به خانه ماندن فرد مبتلا و جداسازی ظروف مورد استفاده تا حدود 9 روز پس از شروع علائم بیماری می‌گردد. البته با توجه به دفع ویروس از بزاق قبل از شروع علائم، کنترل کامل بیماری مشکل می‌باشد.
درمان اوریون چیست؟
درمان تورم غدد بزاقی در این بیماران محدود به اقدامات علامت درمانی و نگهدارنده می‌باشد که شامل داروی ضد تب و درد مانند استامینوفن یا بروفن و یا استفاده موضعی از کیسه آبگرم و یا سرد بر روی غدد متورم است. بهتر است غذاهای سفت که نیاز به جویدن زیاد دارند و یا غذاهای ترش که باعث ترشح زیاد بزاق می‌شوند، استفاده نشود. داروی ضدویروس خاصی در این بیماران کاربرد ندارد؛ زیرا بیماری خود به خود بهبود یابنده است و آن چنانکه واضح است مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان این بیماری هیچ جایگاهی نداشته و عملی غیرمنطقی می‌باشد.
چگونه می توانم از اوریون پیشگیری کنم؟
واکسیناسیون می تواند از اوریون جلوگیری کند. اکثر نوزادان و کودکان در یک زمان واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) را دریافت می کنند. نخستین تزریق این واکسن معمولا بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی در مراجعه روتین کودک به پزشک توصیه میشود. واکسیناسیون دوم برای کودکان در سنین پیش از مدرسه بین ۴ تا ۶ ساله ضروری است. با دو دوز، واکسن اوریون حدود ۸۸ درصد اثربخشی دارد. میزان اثربخشی تنها یک دوز حدود ۷۸ درصد است.
بزرگسالانی که قبل از سال ۱۳۳۶ متولد شده اند و هنوز به اوریون مبتلا نشده اند ممکن است مایل به واکسیناسیون باشند. کسانی که در محیط خطرناک، مانند بیمارستان یا مدرسه کار می کنند، باید همیشه در برابر اوریون واکسینه شوند.
با این حال، افرادی که سیستم ایمنی آسیب دیده دارند، به ژلاتین یا نئومایسین حساسیت دارند یا باردار هستند، نباید واکسن MMR را دریافت کنند. در مورد برنامه ایمن سازی خود و فرزندانتان، با پزشک خود مشورت کنید.
موارد مصرف واکسن اوریون :
• برای ایجاد ایمنی فعال علیه بیماری فلج اطفال تهیه شده است.
دز، روش مصرف و راه تجویز:
• حلال همراه واکسن(5 میلی لیتر) را با رعایت شرایط آسپتیک به ویال افزوده و محتوای آن را به آرامی تکان دهید تا کاملاً حل شود سپس 5/0 میلی لیتر از محلول حاصل را از راه زیر جلدی تزریق نمایید.
برنامه و زمان مناسب واکسیناسیون:
• واکسیناسیون طبق دستورالعمل کمیته کشوری ایمن سازی انجام می گیرد.
نحوه مصرف در بارداری و شیر دهی :
• تجویز این واکسن در زنان باردار و یا مشکوک به بارداری مجاز نمی باشد.
موارد منع مصرف واکسن اوریون :
• حساسیت به هر یک از اجزا واکسن از جمله ژلاتین، نئومایسین و …
• در کودکان زیر یک سال مگر در موارد خاص و با نظر پزشک
• در زنان باردار و یا مشکوک به بارداری
• تب بالا و یا عفونت های شدید تنفسی
• حداقل تا 3 ماه پس از تزریق خون، پلاسما و ایمونوگلوبولین ها
• پرتو درمانی، مصرف داروها یا بیماری های تضعیف کننده سیستم ایمنی
• در موارد نقص ایمنی اولیه و یا اکتسابی، توبرکلوز فعال درمان نشده و بدخیمی ها
عوارض دارویی واکسن اوریون:
• پس از تجویز واکسن امکان بروز تب خفیف(7/38 درجه سانتی گراد)، تورم پاروتید، اختلال عصبی شنوایی یک طرفه، در موارد نادر انسفالیت و مننژیت آسپتیک وجود دارد.
• در محل تزریق ممکن است برجستگی کوچکی ظاهر شود که به تدریج جذب شده و از بین خواهد رفت.
• در برخی موارد به علت وجود ژلاتین در واکسن، ممکن است واکنش های آنافیلاکتیک رخ دهد. در چنین مواردی تجویز آدرنالین 1/10000 و دیگر اقدامات لازم زیر نظر پزشک توصیه می شود.
تداخلات دارویی واکسن اوریون:
• از مصرف پلاسما و ایمونوگلوبولین ها حداقل تا 3 ماه قبل و پس از تجویز این واکسن خودداری شود.
• تجویز داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی با مصرف این واکسن تداخل ایجاد می نماید.
هشدار و احتیاطات:
• در صورت بروز واکنش های آنافیلاکتیک، تجویز آدرنالین تحت نظر پزشک توصیه می شود.
• توصیه می گردد حداقل تا 3 ماه پس از تجویز واکسن از بارداری خودداری شود.
• قبل از هر بار تزریق، ویال حاوی واکسن را به آرامی تکان دهید تا کاملاً یکنواخت شود.
• به شرط حفظ زنجیره سرد و شرایط آسپتیک، واکسن آماده مصرف حداکثر تا 8 ساعت قابل استفاده می باشد.
• پس از انقضای تاریخ مصرف از تزریق واکسن خودداری شود.
• از یخ زدن واکسن آماده تزریق جلوگیری و در این صورت از مصرف آن خودداری شود.
• به هنگام تزریق واکسن شرایط آسپتیک رعایت شود.
شرایط حمل و نقل و نحوه نگهداری:
• مامپسورازی® در دمای 2 تا 8 درجه سانتی گراد و دور از نور حمل و نگهداری شود. در این شرایط، واکسن تا تاریخ انقضای درج شده بر روی برچسب قابل مصرف می باشد..
* نگهداری واکسن لیوفیلیزه در دمای زیر صفر درجه مجاز می باشد.
نحوه معدوم نمودن باقی مانده و ویال واکسن:
• وسایل یک بار مصرف مورد استفاده و ویال خالی واکسن در ظرف مخصوص وسایل تیز ریخته شده و سپس به طور صحیح سترون سازی ( اتوکلاو، سوزاندن، استفاده از مواد شیمیایی مناسب) و دفن بهداشتی شوند.
بسته بندی واکسن اوریون :
• در ویال های 10 دزی به صورت لیوفیلیزه و همراه با حلال عرضه می شود.
