معرفی کامل گیاه اسفرزه، بارهنگ کتانی + فواید و عوارض

اسفرزه، بارهنگ کتانی

گیاهی یک ساله، کوتاه یا متوسط، به ارتفاع حداکثر ۳۰ و یا به ندرت ۴۰ سانتی متر، دارای ساقه، در قسمت های فوقانی دارای کرک های مستقیم با غده های کوچک، برگ ها ساقه ای، متقابل، افراشته، دمبرگ دار، دمگل آذین افراشته – گسترده، سنبله تخم مرغی یا استوانه ای – تخم مرغی کوتاه، متراکم، کاسبرگ های پیشین بیضی – واژ نیزه ای، پوشیده از کرک، کاسبرگ های پسین نیزه ای تخم مرغی یا تخم مرغی باریک، لب های گلبرگ ها تخم مرغی، برگشته، میوه کپسول شلجمی حاوی ۲ دانه.

اسفرزه به انگلیسی : fleawort – Plantago pslliom – Psylliom – Plantago ovata

پراکندگی جهانی اسفرزه :

ترکیه، اروپا، ایران، افغانستان، آسیای مرکزی، پاکستان، فلسطین، سوریه و شمال آفریقا.

پراکندگی در ایران اسفرزه :

این گیاه به صورت علف هرز بیشتر در نواحی ساحلی رویش دارد.
آذربایجان، مازندران، گرگان، کرمانشاه، چهار محال و بختیاری، اصفهان، فارس، خوزستان، هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و کرمان.

اندام مورد استفاده اسفرزه :

تمام بخش های گیاه.

خواص درمانی اسفرزه :

در طب عوام از برگ های اسفرزه جهت التیام بخشیدن زخم ها استفاده می گردد.
دانه گیاه اسفرزه اثری ملین دارد چون پس از جذب آب به علت ایجاد تورم و حالت ژلاتینی سبب سهولت دفع، می شود.
هم چنین از دانه های گیاه اسفرزه برای درمان التهاب مثانه و کلیه و در حالت خون آمدن از ریه استفاده می گردد.

حکمای قدیم از ترکیب گیاه اسفرزه با کتیرا، صمغ عربی، گلنار، اقاقیا و گل محمدی دارویی تهیه می کردند که به صورت خوراکی برای درمان دیابت تجویز می شد و مورد مصرف قرار می گرفت‌.

عکس گیاه اسفرزه، بارهنگ کتانی

خواص و فواید دانه اسفرزه :

از دانه های گیاه اسفرزه در کشور چین برای درمان فشار خون بالا، سرفه، کاهش گرمای بدن، رفع یبوست، بهبود عملکرد دستگاه ادرار و هم چنین برای درمان درد به هنگام ادرار و درمان اسهال خونی، سوزاک و تب، مشکلات دستگاه گوارش، سرماخوردگی و مشکلات تنفسی به ویژه در کودکان مورد مصرف قرار می گیرد.
از ترکیب کردن پودر دانه های این گیاه با آب ضمادی تهیه می گردد که از آن برای درمان حساسیت های پوستی، روماتیسم و نقرس استفاده می گردد.
از گیاه کامل اسفرزه نیز برای رفع مسمومیت و باز شدن قلب و هم چنین به صورت موضعی برای بهبود دمل ها مورد مصرف قرار می گیرد.
بومیان آمریکایی از گیاه اسفرزه برای تحریک سیستم ایمنی بدن استفاده می کردند.

مصرف دانه گیاه اسفرزه سبب پایین آمدن سطح کلسترول و تری گلیسرید می گردد.
هم چنین دانه های گیاه اسفرزه خاصیت کاهنده چربی خون دارند.
عصاره دانه این گیاه خواص ضد میکروبی را دارا می باشد.
دانه گیاه اسفرزه ملین مکانیکی و آرامش بخش می باشد و بای درمان یبوست به ویژه اگر از نوع گرفتگی عضلانی باشد، کاربرد دارد.
در مصارف خارجی نیز می توان برای درمان سوختگی ها و زخم پا از آن استفاده کرد.

گیاه اسفرزه خاصیت ملین و ضد اسهال دارد و یک نوع ملین قوی می باشد.
پوست و دانه گیاه اسفرزه در صورت خیس شدن (به علت خاصیت ژلاتینی که در اثر جذب آب به آن ها دست می دهد) در درون روده بزرگ سبب افزایش حجم مدفوع و در نهایت تسهیل باز شدن مجرای آن را سبب می گردد.
گیاه اسفرزه برای دفع کردن بواسیر نیز موثر و مفید می باشد.
هم چنین برای مداوای زخم های معده و دوازدهه نیز گیاه اسفرزه مصرف می گردد.

کاربرد دارویی گیاه اسفرزه در منطقه جنوب ایران :

این گیاه همان اسفرزه یا بَنگو نامیده می گردد.
برای درمان سرما خوردگی و رفع گلو درد از دم کرده گیاه اسفرزه استفاده می نمایند.
هم چنین مصرف خوراکی خیسانده دانه گیاه اسفرزه برای رفع جوش و آکنه در جوانانی که دچار جوش های پوستی می باشند، رایج است.
جهت بیرون کشیدن عفونت های سطحی بدن مانند آبسه لثه نیز پودر دانه های گیاه اسفرزه را در یک پارچه تمیز قرار داده و در موضع مورد نظر قرار می دهند.