انفجار پایگاه تفنگداران دریایی آمریکا
انفجار مقر تفنگداران آمریکا در بیروت در ۲۳ اکتبر سال ۱۹۸۳ در بیروت اتفاق افتاد که در جریان آن ۲۴۱ نظامی آمریکایی، ۵۸ نظامی فرانسوی به هلاکت رسیدند. در این بمبگذاری حدود هزار کیلوگرم مواد منفجره با دو کامیون به داخل آسایشگاههای نیروهای چندملیتی در لبنان (MNF) مخصوصاً تفنگداران دریایی آمریکایی و نیروهای مسلح فرانسه منتقل و منفجر شدند.
سازمان جهاد اسلامی (لبنان) مسئولیت بمبگذاری را بر عهده گرفت، اما برخی منابع انگشت اتهام را بر ایران نشانه رفتند. دولت جمهوری اسلامی هرگز ارتباط با این عملیات را نپذیرفته است؛ هر چند در سال ۲۰۰۴، خبرگزاری های ایران گزارش کردند که ستون یادبودی به افتخار «شهدای عملیات مارینز» در قطعه شهدای جهان اسلام در بهشت زهرا نصب شدهاست.
رسانههای خبری گفتند که این اقدام توسط «یک گروه تندرو» در جمهوری اسلامی صورت گرفته است آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا ارتباطات بین اطلاعات ایران و علی اکبر محتشمی پور سفیر وقت ایران در دمشق را شنود کرده که بر اساس آن به او دستور داده شده با گروه امل اسلامی برای «حرکتی بزرگ» علیه تفنگداران دریایی آمریکا تماس بگیرد.
رویس لمبرت قاضی دادگاه ناحیهای ایالات متحده برای ناحیه کلمبیا در حکمی در سال ۲۰۰۳ میلادی که بر این پیام رصد شده تکیه کرده ایران را مسئول حمایت مالی و لجستیک از حزبالله لبنان و انجام این حمله دانست و ایران را به پرداخت بیش از ۲٫۶ میلیارد دلار برای جبران خسارتهای آن محکوم کرد.
از نظر برخی مقامات رسمی آمریکا این پیام شنود شده شاهدی فرعی (و نه قطعی) بر درگیر بودن ایران بود.در همان سال که حکم قاضی لمبرت صادر شد کاسپار واینبرگر وزیر دفاع وقت آمریکا گفت «ما هنوز اطلاعات واقعی از اینکه بمبگذاری بیروت توسط چه کسی انجام شدهاست نداریم، و البته آن زمان هم نداشتیم»
پاسخ آمریکا و فرانسه
رونالد ریگان رئیسجمهور آمریکا حمله را یک «اقدام نفرتانگیز» خواند و متعهد شد نیروی نظامی را در لبنان حفظ کند. وزیر دفاع آمریکا کاسپار واینبرگر، که بهطور خصوصی علیه مستقر کردن تفنگداران دریایی آمریکا توصیه کرده بود،گفت تغییری در سیاست آمریکا دربارهٔ لبنان ایجاد نخواهد شد. فرانسوا میتران رئیسجمهور فرانسه و دیگر مقامات فرانسوی از محل بمبگذاری در ۲۴ اکتبر ۱۹۸۳ بازدید و ابراز تسلیت کردند.
در تلافی این حمله، فرانسه به مواضعی در بقاع که گفته میشد به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تعلق دارند حمله هوایی کرد. رئیسجمهور ریگان با گرد آوردن تیم امنیت ملی خود طرحریزی کرد که پادگان شیخ عبدالله در بعلبک که تصور میرفت نیروهای سپاه پاسداران را که در حال آموزش ستیزهجویان حزبالله بودند در خود جای داده هدف قرار دهد.
حمله مشترک آمریکا و فرانسه به این اردوگاه که بمبگذاری در آن طرحریزی شده بود نیز مورد تأیید ریگان و میتران قرار گرفت. واینبرگر وزیر دفاع علیه آن لابی کرد و موفق شد جلوی آن را بگیرد چرا که در آن زمان مطمئن نبود ایران پشت این حمله بوده باشد.
به خاطر اختلاف در کاخ سفید (بین جرج پی. شولتس وزیر امور خارجه وقت که مدافع حمله بود و واینبرگر وزیر دفاع که مخالف حمله بود) حملهای در تلافی بمبگذاری صورت نگرفت. اطلاعات موجود در آن زمان بهطور ضمنی ولی نه بهطور قطعی به درگیر بودن ایران اشاره داشتندجهاد اسلامی که مسئولیت حمله را پذیرفت پوششی برای حزبالله بود که به نیابت از ایران عمل میکرد، بدین ترتیب ایران میتوانست مسئولیتش را نفی کند.