چهارپاره چیست ?

اشعار فارسی در قالب های گوناگون از جمله : مثنوی ، غزل ، قصیده ، چهار پاره ، دوبیتی و… سروده می‌شود. در این مطلب قصد داریم قالب شعری چهار پاره را مورد بررسی قرار بدهیم . ( چهارپاره چیست ? )

چهار پاره ، دوبیتی هایی هست با قافیه های مختلف که در معنی به هم پیوسته اند و معمولاً مصراع های زوج هر دوبیتی هم قافیه می‌باشد .

فهرست مطالب

تعریف چهارپاره

تعریف چهارپاره

چهارپاره در واقع شعری است که از تعدادی دو بیتی تشکیل شده است . این قالب شعری در دوران قاجار به وجود آمده است و به مرور طرفدارانی پیدا کرد .

در مورد چیدمان ردیف و قافیه در قالب چهارپاره روش مشخصی مطرح شده است که در ادامه به توضیح آن میپردازیم .

قالب شعر چهارپاره

در این قالب مصرع های زوج هر بند دوبیتی هم ‌قافیه می باشند .

____________ ____________🔵

…

____________ ____________🔶

…

___________ __________*

___________ __________ *

…

____________ __________×

__________ ___________ ×

نمونه ای از چهارپاره

کند وی آفتاب به پهلو فتاده بود —– زنبورهای نور زگردش گریخته

در پشت سبزه های لگدکوب آسمان—– گلبرگ های سرخ شفق تازه ریخته

***

کف بین پیرد باد درآمد ز راه دور —– پیچیده شال زرد خزان را به گردنش

آن روز میهمان درختان کوچه بود —– تا بشنوند راز خود از فال روشنش

***

در هر قدم که رفت درختی سلام گفت—– هر شاخه دست خویش به سویش دراز کرد

او دست های یک یکشان را کنار زد —– چون کولیان نوای غریبانه ساز کرد

***

آن قدر خواند که زاغان شامگاه —– شب را ز لابلای درختان صدا زدند

از بیم آن صدا به زمین ریخت برگ ها—– گویی هزار چلچله را در هوا زدند

***

شب همچو آبی از سراین برگ ها گذشت —– هر برگ همچو نیمه دستی بریده بود

هر چند نقشی از کف این دست ها نخواند —– کف بین باد طالع هر برگ دیده بود

بلم آرام چون قویی سبکبار

به نرمی بر سر کارون همی رفت

به نخلستان ساحل قرص خورشید

ز دامان افق بیرون همی رفت

شفق بازیکنان در جنبش باد

شکوه دیگر و راز دگر داشت

به دشت پر شقایق باد سرمست

تو پنداری که پاورچین گذر داشت

جوان پارو زنان بر سینهٔ موج

بلم می‌راند و جانش در بلم بود

صدا سر داده مسکین در ره باد

گرفتار دل و بیمار غم بود

شعرای چهارپاره سرا

از معروف‌ترین شاعران در این قالب می‌توان از فروغ فرخزاد ، فریدون مشیری ، ملک الشعرای بهار، فریدون توللی ، هوشنگ ابتهاج ، نادر نادرپور، حمیدی شیرازی یاد کرد.

مطالب مرتبط

تفاوت غزل و قصیده چیست ؟