صراط یا سراط ?

شاید شما هم در مورد نوشتن صراط یا سراط دچار شک شوید که کدام املا درست می باشد ، در این مطلب املای این واژه را بررسی میکنیم تا در هر مورد از املای صحیح استفاده کنیم . (صراط یا سراط ?)

با وجود اینکه هر دو واژه صراط و سراط در عربی به معنی راه و شمشیر هستند اما املای رایج در متون مذهبی و قرآن « صراط » می‌باشد، به همین جهت برای حفظ یکپارچگی زبان فارسی، املای صراط توصیه می‌شود.

صراط یعنی چه ?

مترادف و معادل واژه صراط:

• راه
• سبیل
• طریق
• پلی است بر روی جهنم که اگر انسان از آن عبور کند به بهشت میرسد
• شمشیر دراز

صراط المستقیم: صراط مستقیم، راه راست

تلفظ صراط:

معنی صراط در لغتنامه دهخدا

صراط [ ص ِ ] ( ع اِ ) راه راست ( مهذب الاسماء )، راه ( ترجمان جرجانی ) ( منتهی الارب )، شارع، با سین هم لغتیست در آن ( از منتهی الارب )، سبیل، طریق، یذکر و یؤنث: اهدنا الصراط المستقیم ( قرآن 6/1 ).
– صراط مستقیم ؛ راه راست :

ای که در دنیا نرفتی بر صراط مستقیم
در قیامت بر صراطت جای تشویش است و بیم(سعدی طیبات )

حروف جمله «صراط علی حق نمسکه » را اهل جفر حروف نورانیة نامند ( کشاف اصطلاحات الفنون ص 351 ج 1 ).
– امثال :
به هیچ صراطی مستقیم نیست .
|| پلی است گسترده بر پشت دوزخ که ذکر آن در حدیث صحیح وارد است. و با سین هم لغتی است در آن ( منتهی الارب )، پلی است که بر سر دوزخ باشد و آن از موی باریکتر است و از شمشیر تیزتر ( از منتخب ) ( غیاث )، قنطره دوزخ ( دهار )، پلی که میان بهشت و جهنم است.

پلی میان بهشت و دوزخ، جسر ممدود بر متن جهنم ادق از موی و احدّ از شمشیر، اهل بهشت بحسب اعمال بد و نیک خویش از آن گذرند برخی مانند برق خاطف و برخی مانند باد وزان و برخی چون اسب تیزرو، و گنهکاران را پای بر آن بلغزد ( دستور العلماء )، گفت آن حضرت صلی اﷲ علیه و آله و سلم که زده خواهد شدصراط بر پشت دوزخ، پس می باشم من اول کسی که بگذرد آنرا، و مشهور است که صراط تیزتر است از شمشیر، و باریکتر است از موی و در حدیثی دیگر آمده است که بر بعضی مردم همچنین است.

و بر بعضی مثل وادی وسیع و این چنان است که میگویند طول وقوف در محشر بر بعضی مقدار پنجاه هزار سالست و بر بعضی مقدار دو رکعت نماز، و این بنا بر تفاوت اعمال و انوار ایمان است.

ادامه معنی در لغتنامه دهخدا

بر امید آنکه یابم روز حشر
بر صراط از آتش دوزخ نجات(ناصرخسرو)

بگذرند از سر مویی که صراطش دانند
پس بصحرای فلک جای تماشا بینند

خاقانی

هزار بار بیک روز عقل را ز صراط
بقعردوزخ نفس و هوا فرودزنم

عطار

بندند باز بر سر دوزخ پل صراط
هر کس کزو گذشت مقیم جنان شود

سعدی

ای که در دنیا نرفتی بر صراط مستقیم
در قیامت بر صراطت جای تشویشست و بیم

سعدی

صراط [ ص ُ ] ( ع ص ) شمشیر دراز، بسین هم لغتی است در آن ( منتهی الارب )، رجوع به صراط شود.

معنی صراط در لغتنامه معین

(ص ) [ ع ] (اِ) راه، طریق.

فرهنگ عمید:

راه، طریق =
* صراط مستقیم: راه راست، ای که در دنیا نرفتی بر صراط مستقیم / در قیامت بر صراطت جای تشویش است و بیم (سعدی۲: ۵۱۸ ).

همه به جهنم میروند

خداوند در آیه 71 سوره مریم میفرماید:

وَ إِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا ۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ حَتْمًا مَقْضِيًّا

و همه شما (بدون استثنا) وارد جهنم می‌شوید؛ این امری است حتمی و قطعی بر پروردگارت!(آیه 71 سوره مریم)

بسیاری از مفسرین این آیه را اشاره به پل صراط میدانند، گروهی نیز عقیده دارند پل صراط در اصل همین دنیا می‌باشد که انسان ها با اعمال خیر و شر، خود را به جهنم یا بهشت میرسانند.

واژه صراط در قرآن

کلمه «صراط»، چهل و پنج بار در آیات مختلف قرآن کریم تکرار شده و در تمام موارد آن به صورت مفرد آمده است، در سی و دو آیه نیز با صفت «مستقیم» توصیف شده است.

معنی سراط در لغتنامه دهخدا

سراط [ س َرْ را ] ( ع ص ) پالوده فروش ( ملخص اللغات ) ( مهذب الاسماء ).

( ع ص ) سراط [ س ُ ] شمشیر بران ( مهذب الاسماء ) سیف سراط؛ شمشیر برنده ( از اقرب الموارد ).

سراط [ س ِ ] ( ع اِ ) راه یا راه روشن بدان جهت که رونده در آن غایب میشود مانند غیبت طعام فروخورده ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) راه روشن ، چه رونده در آن پنهان میشود، آنچنانکه طعام بلعیده ( اقرب الموارد ).

سراط در زبان عربی

مطالب پیشنهادی

• ضایع یا زایع ?
• مسئلت یا مسالت ?
• سلیقه یا صلیقه ?
• سلاح یا صلاح ?
• سمین یا ثمین ?
• هم خانواده مستاصل ?