حتما برای شما هم پیش آمده است کلمه « بالفعل » را بشنوید یا مشاهده کرده باشید و از معنی دقیق آن مطلع نباشید، در این مطلب معنی دقیق این کلمه را مرور میکنیم (بالفعل یعنی چه ?).
Table of contents
معنی بالفعل
مترادف و معادل واژه بالفعل:
- درعمل
- عملاً
- در حال حاضر
- اکنون
- فعلا
- حالا
تلفظ: | /belfe~l/ |
متضاد بالفعل: | بالقوه |
بالفعل به عربی: | فی الحقیقة |
(بِ لْ فِ ) [ ع ] (ق) فعلاً، اکنون.
فعلاً، اکنون، در حال حاضر، درحال.
معنی بالفعل در لغتنامه دهخدا
بالفعل [ بِل ْ ف ِ ] ( ع ق مرکب ) ( از: ب + ال + فعل ) فعلاً، اکنون، کنون، نقداً، در حال حاضر، هم اکنون، الحال، درین زمان، در این وقت، حالا، مقابل بالمآل، درین ساعت، فی الحال، در وقت: بالفعل ادای این مال میسر من نیست.
|| مقابل بالقوه : بالفعل هیچ یک موجود نیستند، چهار نفر آنها بالفعل در حساب و یازده نفر دیگر در ایام محاصره و بعد از آن متوفی شده اند.
معنی بالقوه در لغتنامه دهخدا
بالقوه [ بِل ْ ق ُوْ وَ ] ( ع ق مرکب ) ( از: ب + ال + قوه ) مقابل بالفعل، بالاستعداد، اثری که در چیزی پنهان باشد و هنوز بروز نکرده باشد ( ناظم الاطباء ).
کلمه “بالفعل” در زبان فارسی دو معنی اصلی دارد:
1. واقعی و ملموس:
در این معنی، بالفعل به چیزی گفته میشود که وجود خارجی دارد و قابل مشاهده و لمس کردن است. به عبارت دیگر، بالفعل به موجودیت عینی یک چیز اشاره میکند.
برای مثال:
یک سیب بالفعل روی میز است. (یعنی سیب یک چیز واقعی و قابل مشاهده است که روی میز قرار دارد.)
من بالفعل به این موضوع فکر میکنم. (یعنی من در حال حاضر در حال تفکر درباره این موضوع هستم.)
ایران بالفعل یک کشور است. (یعنی ایران یک سرزمین واقعی و شناخته شده در جهان است.)
2. تحقق یافته:
معنای دیگر بالفعل، تحقق یافته یا به وقوع پیوسته است. در این معنی، بالفعل به چیزی گفته میشود که از حالت بالقوه به فعلیت درآمده است.
برای مثال:
دانش آموز بالفعل به دانشگاه راه پیدا کرد. (یعنی دانش آموز توانست به دانشگاه برود و این اتفاق افتاده است.)
ایده او بالفعل به یک شرکت بزرگ تبدیل شد. (یعنی ایده او عملی شد و به یک شرکت بزرگ تبدیل شد.)
بالفعل باران شروع به باریدن کرد. (یعنی بارش باران آغاز شده است.)
تفاوت بالفعل و بالقوه:
بالفعل: واقعی، ملموس، موجود خارجی، تحقق یافته، به وقوع پیوسته
بالقوه: احتمالی، ممکن، استعداد تبدیل شدن به چیزی را دارد، اما هنوز به آن تبدیل نشده است
مثال:
یک دانه گندم بالقوه میتواند به یک گیاه تبدیل شود، اما بالفعل یک گیاه نیست. (یعنی دانه گندم استعداد تبدیل شدن به یک گیاه را دارد، اما تا زمانی که کاشته و رشد نکند، بالفعل یک گیاه نیست.)
کاربرد بالفعل در فلسفه:
در فلسفه، از مفاهیم بالفعل و بالقوه برای بحث در مورد ماهیت وجود و تغییر استفاده میشود. فیلسوفان مختلف تعاریف و تفاسیر گوناگونی از این دو مفهوم ارائه دادهاند.