پروپرانولول موارد مصرف و عوارض

پروپرانولول، که با نام‌های تجاری ایندرال و پرانول نیز شناخته می‌شود، دارویی از دسته بتابلاکرها است که کاربردهای متعددی در درمان بیماری‌های مختلف دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی جامع این دارو، از جمله موارد مصرف، عوارض جانبی، موارد احتیاط و تداخلات دارویی آن بپردازیم (پروپرانولول موارد مصرف و عوارض).

پروپرانولول چیست ?

پروپرانولول یک داروی مسدودکننده بتا است که برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها، از جمله:

• فشار خون بالا: با شل کردن رگ های خونی و کند کردن ضربان قلب، به کاهش فشار خون کمک می کند.
• ضربان قلب نامنظم: با تنظیم ضربان قلب، به ثبات ریتم آن کمک می کند.
• لرزش: با کاهش لرزش عضلات، به کنترل لرزش کمک می کند.
• میگرن: با کاهش انقباض رگ های خونی در مغز، به پیشگیری از سردردهای میگرنی کمک می کند.
• آنژین (درد قفسه سینه): با کاهش تقاضای قلب برای اکسیژن، به کاهش درد قفسه سینه کمک می کند.

پروپرانولول چگونه عمل می کند ?

پروپرانولول با مسدود کردن اثرات هورمون های “جنگ یا گریز” (آدرنالین و نورآدرنالین) بر روی قلب و رگ های خونی عمل می کند. این هورمون ها معمولاً باعث افزایش ضربان قلب، انقباض رگ های خونی و افزایش فشار خون می شوند. با مسدود کردن اثرات این هورمون ها، پروپرانولول می تواند به کاهش فشار خون، کند شدن ضربان قلب و شل شدن رگ های خونی کمک کند.

مصرف پروپرانولول چه فوایدی دارد ?

علاوه بر درمان بیماری های ذکر شده در بالا، پروپرانولول می تواند فواید دیگری نیز داشته باشد، از جمله:

• کاهش خطر سکته مغزی و حمله قلبی: با کاهش فشار خون، پروپرانولول می تواند به کاهش خطر سکته مغزی و حمله قلبی کمک کند.
• بهبود عملکرد قلب پس از حمله قلبی: با کاهش تقاضای قلب برای اکسیژن، پروپرانولول می تواند به بهبود عملکرد قلب پس از حمله قلبی کمک کند.
• کاهش اضطراب: با مسدود کردن اثرات هورمون های “جنگ یا گریز”، پروپرانولول می تواند به کاهش علائم اضطراب مانند تپش قلب، تعریق و لرزش کمک کند.

عوارض جانبی پروپرانولول چیست ?

پروپرانولول به طور کلی داروی بی خطری است، اما برخی از عوارض جانبی احتمالی آن عبارتند از:

عوارض جانبی شایع پروپرانولول عبارتند از:

• کاهش فشار خون در دست‌ها و پاها: این امر می‌تواند باعث احساس سرما در این نواحی شود. در صورت مشاهده این عارضه، لباس گرم بپوشید و از مصرف سیگار خودداری کنید.
• سرگیجه، سبکی سر و خستگی
• تهوع و استفراغ: این عارضه بیشتر در شروع مصرف دارو یا زمانی که دوز دارو به طور ناگهانی افزایش می‌یابد، رخ می‌دهد.
• درد معده: این عارضه را می‌توان با مصرف دارو همراه با غذا یا کاهش دوز آن،
• خستگی: احساس خستگی یا ضعف.
• سرگیجه: احساس سبکی سر یا گیجی.
• سردرد: درد در سر.
• خشکی دهان: احساس خشکی دهان.
• یبوست: مشکل در دفع مدفوع.
• کابوس: خواب های آشفته یا ناخوشایند.

عوارض جانبی جدی‌تر پروپرانولول که نیاز به مراقبت پزشکی دارند عبارتند از:

• تغییرات خلقی و روانی: مانند افسردگی، اضطراب، توهم و گیجی
• مشکلات تنفسی: مانند تنگی نفس، خس خس سینه یا درد قفسه سینه
• ضربان قلب بسیار آهسته: اگر ضربان قلب شما کمتر از 50 بار در دقیقه باشد، به پزشک خود مراجعه کنید.
• غش کردن
• کبود شدن انگشتان دست و پا: به دلیل کاهش جریان خون
• تورم پاها: به دلیل احتباس مایعات
• افزایش قند خون: به خصوص در افراد دیابتی
• خشکی دهان: این عارضه را می‌توان با نوشیدن مایعات فراوان و استفاده از آدامس یا آبنبات بدون قند، برطرف کرد.
• خارش و بثورات پوستی: در صورت مشاهده این عارضه، مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک خود مراجعه کنید.

موارد منع مصرف پروپرانولول

پروپرانولول برای همه افراد مناسب نیست. اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، نباید از پروپرانولول استفاده کنید:

• آسم یا سایر بیماری های ریوی: پروپرانولول می تواند تنفس را دشوارتر کند.
• ضربان قلب آهسته: پروپرانولول می تواند ضربان قلب را بیشتر کند.
• فشار خون پایین: پروپرانولول می تواند فشار خون را بیشتر کند.
• دیابت: پروپرانولول می تواند علائم قند خون پایین را پنهان کند.
• بیماری کبدی: پروپرانولول ممکن است توسط کبد به درستی متابولیزه نشود.
• حاملگی یا شیردهی: پروپرانولول می تواند به جنین یا شیرخوار آسیب برساند.

تداخلات دارویی پروپرانولول

پروپرانولول می‌تواند با داروهای دیگر تداخل داشته باشد، بنابراین مهم است که قبل از مصرف آن، لیست تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک خود بدهید. برخی از تداخلات دارویی جدی پروپرانولول عبارتند از:

• داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای: مانند ایمی پرامین، نورتریپتیلین و کلومیپرامین. مصرف همزمان این داروها با پروپرانولول می‌تواند منجر به افت شدید فشار خون، ضربان قلب آهسته و غش شود.
• داروهای ضد روان‌پریشی: مانند کلرپرومازین، تیوریدازین و هالوپریدول. مصرف همزمان این داروها با پروپرانولول می‌تواند منجر به افزایش سطح این داروها در خون و افزایش خطر عوارض جانبی شود.
• داروهای مسکن و خواب‌آور: مانند باربیتورات‌ها و بنزودیازپین‌ها. مصرف همزمان این داروها با پروپرانولول می‌تواند اثر آرام‌بخش هر دو دارو را افزایش داده و منجر به خواب‌آلودگی، گیجی و تنفس ضعیف شود.
• داروهای ضد فشار خون: مانند دیورتیک‌ها، مهارکننده‌های ACE و مسدودکننده‌های کانال کلسیم. مصرف همزمان این داروها با پروپرانولول می‌تواند منجر به افت شدید فشار خون شود.
• داروهای ضد آریتمی: مانند دیگوکسین و لیدوکائین. مصرف همزمان این داروها با پروپرانولول می‌تواند منجر به افزایش سطح این داروها در خون و افزایش خطر عوارض جانبی شود.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): مانند ایبوپروفن و ناپروکسن. مصرف همزمان این داروها با پروپرانولول می‌تواند اثر ضد فشار خون پروپرانولول را کاهش دهد.
• انسولین و داروهای ضد دیابت خوراکی: پروپرانولول می‌تواند قند خون را پایین بیاورد، بنابراین ممکن است نیاز به تنظیم دوز این داروها در صورت مصرف همزمان با پروپرانولول باشد.
• متیل‌فنیدات: این دارو برای درمان ADHD استفاده می‌شود. مصرف همزمان متیل‌فنیدات با پروپرانولول می‌تواند منجر به افزایش فشار خون و ضربان قلب شود.

توجه: این لیست کاملی از تداخلات دارویی پروپرانولول نیست. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تداخلات دارویی این دارو و نحوه مصرف ایمن آن، با پزشک خود یا داروساز مشورت کنید (منبع:drugs)

ملاحظات مهم در مورد مصرف پروپرانولول

• قبل از شروع مصرف پروپرانولول، تمام داروها و مکمل های مصرفی خود را به پزشک خود اطلاع دهید.
• پروپرانولول را دقیقاً طبق دستور پزشک خود مصرف کنید.
• اگر دوز خود را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید. با این حال، اگر به زمان مصرف دوز بعدی خود نزدیک هستید، دوز فراموش شده را مصرف نکنید و به برنامه دارویی خود ادامه دهید.
• بدون صحبت با پزشک خود، مصرف پروپرانولول را قطع نکنید.

پروپرانولول و مشکلات جنسی

برخی از افرادی که این دارو را مصرف می کنند، عوارض جانبی جنسی مانند کاهش میل جنسی، نعوظ مشکل یا زود انزالی را تجربه می کنند.

با این حال، مهم است که به خاطر داشته باشید:

• این عوارض جانبی رایج نیستند. بسیاری از افراد پروپرانولول را بدون هیچ مشکلی در رابطه با عملکرد جنسی خود مصرف می کنند.
• اگر این عوارض را تجربه می کنید، لزوماً به معنای ایجاد مشکل توسط پروپرانولول نیست. عوامل دیگری مانند استرس، خستگی و مشکلات رابطه ای نیز می توانند بر عملکرد جنسی تأثیر بگذارند.
• اگر در مورد زندگی جنسی خود نگرانی دارید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید. آنها می توانند به شما کمک کنند تا علت علائم خود را مشخص کنید و در صورت لزوم، گزینه های درمانی را در نظر بگیرند.

آیا پرانول برای واریس مفید است ?

پرانولول نوعی داروی مسدودکننده بتا است که ممکن است برای درمان واریس مفید باشد. واریس رگ های متورم و بزرگ شده ای هستند که اغلب در پاها دیده می شوند.

نحوه عملکرد:

• کاهش ضربان قلب: پرانولول با کند کردن ضربان قلب، فشار خون را در رگ ها کاهش می دهد. این امر می تواند به کاهش تورم و ناراحتی مرتبط با واریس کمک کند.
• گشاد شدن رگ های خونی: پرانولول همچنین باعث گشاد شدن رگ های خونی می شود که به جریان بهتر خون کمک می کند. این امر می تواند از تجمع خون در رگ ها و ایجاد واریس جلوگیری کند.

کاربرد در واریس مری و معده:

در افرادی که واریس مری یا معده دارند، پرانولول ممکن است به کاهش خطر خونریزی کمک کند. این کار با کاهش فشار در رگ های آسیب دیده انجام می شود.

پرانولول ممکن است یک گزینه درمانی موثر برای واریس باشد، به خصوص برای افرادی که واریس مری یا معده دارند. با این حال، قبل از مصرف این دارو، مهم است که با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای آن صحبت کنید.

 آیا قرص پروپرانولول چاق کننده است؟

در حال حاضر هیچ مدرک قطعی مبنی بر اینکه پروپرانولول مستقیماً باعث افزایش وزن می شود وجود ندارد. با این حال، برخی از افراد که این دارو را مصرف می کنند، ممکن است افزایش وزن را تجربه کنند که به چند عامل احتمالی مربوط می شود:

1. احتباس مایعات: پروپرانولول می تواند باعث احتباس مایعات در بدن شود، که منجر به افزایش وزن به ویژه در پاها و مچ پا می شود.

2. کاهش قند خون: پروپرانولول ممکن است قند خون را پایین بیاورد، که می تواند منجر به افزایش اشتها و پرخوری شود.

3. کاهش فعالیت: پروپرانولول می تواند باعث خستگی و کمبود انرژی شود که منجر به کاهش فعالیت بدنی و در نتیجه افزایش وزن شود.

4. افسردگی و اضطراب: پروپرانولول برای درمان اضطراب و فشار خون بالا تجویز می شود. این شرایط می تواند منجر به پرخوری به عنوان مکانیسم مقابله ای یا کاهش تحرک شود که هر دو می توانند به افزایش وزن کمک کنند.

5. تعاملات دارویی: پروپرانولول ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد و عوارضی جانبی ایجاد کند که منجر به افزایش وزن شود.

آیا پروپرانول باعث ریزش مو میشود؟

در حال حاضر هیچ مدرک قطعی مبنی بر اینکه پروپرانولول مستقیماً باعث ریزش مو شود، وجود ندارد. با این حال، ریزش مو یکی از عوارض جانبی نادر گزارش شده در ارتباط با مصرف این دارو است.

دلایل احتمالی ریزش مو با پروپرانولول:

• تغییرات هورمونی: پروپرانولول ممکن است سطح هورمون‌های خاصی را در بدن تحت تاثیر قرار دهد، که به طور بالقوه می‌تواند منجر به ریزش مو شود.
• کاهش جریان خون: پروپرانولول با کاهش ضربان قلب و فشار خون، جریان خون به پوست سر را نیز کاهش می‌دهد. این امر می‌تواند به طور بالقوه به فولیکول‌های مو آسیب برساند و منجر به ریزش مو شود.
• استرس: پروپرانولول برای درمان اضطراب تجویز می‌شود. اگر اضطراب شما باعث ریزش مو شود، مصرف پروپرانولول ممکن است این مشکل را بدتر کند.

تاثیر قرص پروپرانول بر قاعدگی چیست ؟

تا به امروز هیچ مدرک قطعی مبنی بر اینکه پروپرانولول مستقیماً بر چرخه قاعدگی یا خونریزی قاعدگی تأثیر بگذارد، وجود ندارد. با این حال، برخی از زنان که این دارو را مصرف می‌کنند، ممکن است تغییراتی در قاعدگی خود را تجربه کنند.

تاثیر بالقوه پروپرانولول بر قاعدگی:

• نامنظم شدن قاعدگی: پروپرانولول ممکن است بر تعادل هورمون‌ها در بدن تأثیر بگذارد، که به طور بالقوه می‌تواند منجر به نامنظم شدن قاعدگی شود.
• کاهش خونریزی قاعدگی: پروپرانولول با کاهش جریان خون در بدن عمل می‌کند، که به طور بالقوه می‌تواند منجر به کاهش خونریزی قاعدگی شود.
• افزایش خونریزی قاعدگی: در موارد نادر، پروپرانولول ممکن است باعث افزایش خونریزی قاعدگی شود.

آیا پروپرانولول اعتیاد آور است ؟

برخی از افراد ممکن است به اثرات آرامش‌بخش پروپرانولول عادت کنند، به خصوص اگر از آن برای درمان اضطراب یا علائم اضطراب عملکردی یا اجتماعی استفاده می‌کنند. این امر می‌تواند منجر به وابستگی روانی به دارو شود، به طوری که فرد برای احساس آرامش به مصرف مداوم آن نیاز داشته باشد.

با این حال، وابستگی روانی به پروپرانولول به معنای اعتیاد فیزیکی به این دارو نیست.

پروپرانولول موارد مصرف و عوارض