آب‌سیاه یا گلوکوم چیست؟

آب‌سیاه یا گلوکوم

آب‌سیاه یا گلوکوم (به انگلیسی: glaucoma) اصطلاحی برای توصیف گروهی از اختلالات چشمی با علت‌های متفاوت ولی اثری بالینی و مشترک بر روی چشم و عصب بینایی و وابسته به فشار داخل چشمی است.

این مشکل می‌تواند به بینایی چشم آسیب برساند که غیرقابل برگشت است و در صورت عدم معالجه سبب کوری می‌شود. به زبانی ساده علت آن افزایش شدید فشارزلالیه یا همان ماده درون چشم است.  به‌طور کلی اشکال در خروج این مایع از منافذ بسیار کوچکی در پیرامون عنبیه (دایره رنگی چشم) است. در برخی موارد به‌طور مادرزادی منافذ تنگ هستند. در موارد دیگر جلو آمدن عنبیه یا مسدود شدن این منافذ با رنگدانه‌های عنبیه یا یاخته‌های خون پس از خونریزی داخل چشم مسیر تخلیه مایع داخل چشم تقریباً مسدود می‌شود.

گلوکوم را به عنوان دزد بینایی می‌شناسند زیرا بدون علائم است و شخص در طول عمر خود از آن آگاه نمی‌شود.

انواع گلوکوم به شرح زیر هستند

گلوکوم زاویه باز  : شایع ترین نوع گلوکوم است. متاسفانه این بیماری تا به مراحل بسیار پیشرفته نرسد، هیچ گونه نشانه ای ندارد و هر فرد به ظاهر سالمی ممکن است به آن مبتلا باشد. علت این موضوع این است که در گلوکوم ابتدا قسمت محیطی میدان بینایی آسیب می بیند و با توجه به این که قسمت مرکزی میدان بینایی آخرین محلی است که از بین می رود فرد تا انتهای سیر بیماری، متوجه اختلال در بینایی خود نمی شود. در موارد بسیار پیشرفته دید مرکزی نیز از بین می رود و کوری ایجاد می گردد.

گلوکوم زاویه بسته  : این نوع گلوکوم با درد چشم، قرمزی چشم ، تاری دید ، روئیت هاله در اطراف نورها، سردرد و تهوع نمایان می شود. این علائم در فردی که قبلا هیچ گونه بیماری نداشته، به طور ناگهانی ظاهر می شود.

گلوکوم مادرزادی : گلوکوم مادرزادی در نوزادان و شیرخواران با علائم اشک ریزش ‌‌، بستن چشم ها در تماس با نور یا ترس از نور و جمع کردن پلک ها مشخص می شود. گاهی قرنیه چشم بزرگ و کدر می شود.

درمان آب‌سیاه یا گلوکوم

این بیماری را نمی‌توان درمان قطعی کرد، اما علایم آن را می‌توان کنترل نمود. در اکثر اوقات می‌توان فشار چشم را با دارو تا حدی پایین آورد که از آسیب به عصب چشمی و از دست دادن احتمالی بینایی در آینده جلوگیری شود. مهارکننده‌های آنزیم کربنیک آنهیدراز مانند دورزولامید به تنهایی یا به‌همراه داروهای مسدد گیرنده بتاآدرنرژیک برای کاهش فشار داخل چشم به کار می‌روند.

داروهای ادرارآور (دیورتیک) برای کاهش تولید و در نتیجه کاهش تجمع مایع در چشم استفاده می‌شوند. در صورتی که با قطره‌های چشمی نتوان بیماری را کنترل نمود، می‌توان از جراحی با لیزر کمک گرفت.

سلول درمانی آب سیاه چشم

 یک مطالعه جدید، سلول‌های بنیادی می‌توانند در درمان این بیماری تاثیرگذار باشند.

سلول‌های بنیادی مزانشیمی (MSC) تاثیرات حفاظت کننده بر سلول‌های گره عصبی شبکیه دارند. نبود این سلول‌ها و آکسون‌های آنها یکی از دلایل اصلی بیماری‌های پیش‌رونده چشمی همچون آب سیاه است.

به گزارش مدیکال نیوز تودی، در این بررسی محققان به تزریق ترشحات سلول‌های بنیادی در زجاجیه تعدادی موش در نوبت‌های هفتگی پرداختند. همچنین پس از گذشت ۲۱ روز تست‌هایی انجام گرفت و مشخص شد موش‌هایی که به لحاظ مشکل بینایی تحت درمان قرار گرفته بودند تنها یک سوم سلول‌های گره عصبی شبکیه خود را از دست داده بودند در حالی که در موش‌های دیگر ۹۰ درصد این سلول‌ها از بین رفته بود.

جزئیات کامل این آزمایش‌ها در مجله Stem Cell Translational Medicine منتشر شده است.

زالودرمانی و درمان آب سیاه

برخی درمانگران طب سنتی بر این باورند که اگر از شیوه زالودرمانی در ناحیه فک و صورت به صورت مستمر استفاده شود، این کار می‌تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های دندان و لثه داشته باشد.

به این ترتیب که افرادی که از این شیوه استفاده می‌کنند در مقایسه با دیگر افراد ایمنی بیشتری نسبت به عفونت‌های دهان و دندان دارند. از طرفی گروهی دیگر از درمانگران معتقدند که استفاده از زالودرمانی در منطقه قلب موجب پیشگیری از سکته‌های قلبی در افراد می‌شود. این موضوع فعلا در حیطه تجربه اساتید طب سنتی و یافته‌های ایشان است و هنوز در جایی به صورت علمی ثبت و ضبط نشده است. شواهدی نیز وجود دارد که در برخی از کشورها برای درمان آب سیاه چشم نیز که به‌دلیل اختلال در شبکه عروقی چشم به وجود می‌آید از انداختن زالو در اطراف چشم استفاده می‌کنند.

آب مروارید چیست ؟