بدون شک نام بادرنجبویه را شنیده‌اید اما این گیاه با وجود خواص زیادی که دارد چندان معروف و شناخته شده نیست. بادرنجبویه یک گیاه معطر و درمانگر است. بلندی این گیاه به یک متر می‌رسد و گل‌های آن ریز و سفیدرنگ است. عطر و بوی این گیاه یادآور بوی نعنا یا پرتقال است. بادرنجبویه خواص مسکنی و آرام‌بخشی دارد. به همین دلیل از دوران باستان به عنوان دم کرده برای درمان اختلالات عصبی، مشکلات گوارشی یا بی‌خوابی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این گیاه بومی مناطق مدیترانه ای است و در اروپا و آسیا نیز می روید و در ایران در کنار مجاری آب ها و مناطق اطراف تهران، در شمال ایران در رشت و اطراف آن ، رودبار و در آذربایجان و مناطق شرقی ایران و استان های غربی می روید.
ترکیبات شیمیایی
از نظر ترکیبات شیمیایی در اندام سبز این گیاه موادی مانند اسیداولئیک، سیترال، ژرانیول و رزماری اسید وجود دارد. این گیاه دارای اسانس روغنی فرار است که به عنوان منبع غنی از سیترال است. سیترال بوی تند لیمویی دارد و معمولا از مرکبات و از این گیاه گرفته می شود و در صنعت عطرسازی مصرف دارد.
همچنین در برگ های بادرنجبویه تانن ها وجود دارند. از دیگر ترکیبات آن می توان لیمونن و فلاونوئیدها را نام برد.
خواص برگ بادرنجبویه
برگ این گیاه، بهترین دارو برای کسی است که هنگام نگرانی و اضطراب دچار ناراحتی معده می شوند. دم کرده آن نیز جهت بهبود تهوع، مراحل اول سرماخوردگی، خستگی عصبی و افسردگی مفید است.
ضماد برگ این گیاه برای بهبود درد مفاصل مفید است.
در اسپانیا، برگ بادرنجبویه را به سس سالاد اضافه می‌کنند و برگ تازه آن را با چای معمولی مخلوط و یک نوشیدنی مطبوع تهیه می‌کنند.
خواص بادرنجبویه
بادرنجبویه برای کاهش دمای بدن
از آنجایی که بادرنجبویه باعث تحریک تعریق می‌شود بهتر است در مواقعی که دچار سرماخوردگی، گریپ یا تب شده‌اید از دم کرده این گیاه استفاده کنید. تعریق باعث تسکین علائم این بیماری‌ها شده و دمای بدن را کاهش می‌دهد.
بادرنجبویه برای رفع اسپاسم های معده و روده
زمانی که بدن تحت استرس و فشارهای عصبی قرار می گیرد عضلات معده و روده نیز در امان نمی مانند و دچار گرفتگی و اسپاسم می شوند. بادرنجبویه علاوه بر رفع این اسپاسم ها باعث کاهش سنگینی معده شده و به کبد کمک می کند تا صفرای بیشتری تولید کند.
به گزارش جام جم سرا، برگ های این گیاه برای کودکانی که قولنج می کنند مفید است. البته قبل از مصرف بهتر است نظر پزشک یا عطاری را جویا شوید. در حالت کلی از دمنوش این گیاه برای بچه هایی که دچار قولنج می شوند استفاده می شود. به این ترتیب که برای هر کیلوگرم وزن کودک یک قاشق چای خوری از این دمنوش کافی است. برای رفع اسپاسم معده و رودهٔ خودتان نیز روزی یک تا دو فنجان از این دمنوش را میل کنید.
روغن بادرنجبویه
کمپرس، پماد و روغن حاصل از این گیاه جهت دفع حشرات و درمان زخم نیش آنها و رفع تنش عصبی، از زمان ابن سینا تجویز شده است. گیاه پزشکان و عطاران، روغن بادرنجبویه را برای از بین بردن افسردگی، نگرانی، بی قراری و سردردهای عصبی تجویز می‌کنند.
از آنجا که روغن این گیاه عامل اصلی درمانی گیاه است، توصیه شده است که از مصرف خشک شده گیاه خودداری و تازه آن استفاده شود.
جوشانده یا شربت بادرنجبویه
جوشانده یا شربت آن برای تقویت معده ، کبد و ازدیاد هوش و حافظه تجویز می شود. همچنین برای تنگی نفسو برای استحکام لثه و دندان ها مفید است و سکسکه را آرام می کند.
دم کرده بادرنجبویه
دم کرده آن تعریق بدن را افزایش می‌دهد که راه درمان سنتی سرماخوردگی‌های همراه با تب است. همچنین نوشیدن دم کرده ی بادرنجبویه بعد از غذا به هضم آن کمک می کند.
موارد منع مصرف و احتیاط
– اختلالات هورمون های تیروئیدی
– افرد مبتلا به گلوکوم (آب سیاه چشم)
– بارداری و شیردهی
– افرد حساس به آسپیرین
– کودکان
چگونه بادرنجبویه را مصرف کنیم؟
رایج‌ترین و ساده‌ترین روش مصرف بادرنجبویه استفاده از دم کرده آن است.
مواد لازم:
گیاه بادرنجبویه 1 قاشق چای‌خوری معادل 5 گرم
آب 1 لیوان معادل 250 میلی‌لیتر
روش تهیه و مصرف:
روی یک قاشق چای‌خوری گیاه بادرنجبویه یک لیوان آب داغ بریزید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد. سپس نوشیدنی‌تان را صاف کرده و بنوشید.
