غده های درون ریز
غده های درون ریز، هورمون ها را تولید می نمایند.
هورمون ها مواد شیمیایی هستند که در جریان خون وجود دارند و فرآیند های قسمت های دیگر بدن را کنترل می نمایند.
این فرآیند ها عبارتند از متابولیسم (واکنش هایی شیمیایی که به طور مداوم در بدن رخ می دهند)، پاسخ به استرس، رشد و تکامل جنسی.
این مجموعه شامل غده ها و سایر سلول های تولید کننده هورمون می باشند.
غده هایی مثل هیپوفیز، فوق کلیه و تیروئید اعضایی می باشند که تنها کارکرد آن ها تولید هورمون های اختصاصی می باشد.
سایر اعضا و بافت ها مثل تخمدان ها، بیضه ها، قلب و کلیه ها نیز حاوی سلول های تولید کننده هورمون هستند.
غده هیپوفیز و هیپوتالاموس:
غده هیپوفیز در قاعده مغز قرار گرفته است.
این غده به عنوان ” غده رئیس ” شناخته می گردد، چون هورمون هایی را تولید می نماید که بافت درون ریز واقع در ساسر غده ها و اعضا را تحریک و کنترل می نماید.
همچنین هورمون هایی را ترشح می کند که رشد بدن، حجم ادرار و انقباض رحم را در طول زایمان کنترل می نمایند.
هیپوتالاموس بخشی از مغز می باشد که با غده هیپوفیز در ارتباط است.
هیپوتالاموس، هورمون هایی به نام عوامل آزاد کننده را ترشح می نماید که کارکرد هیپوفیز را کنتر می کنند و به عنوان رابط بین دستگاه های عصبی و غدد درون ریز عمل می نمایند.
غده های تیروئید و پاراتیروئید:
غده تیروئید که در گردن واقع شده است، هورمون هایی را تولید می کند که متابولیسم را تنظیم می نمایند.
همچنین برخی از سلول های تیروئید، هورمون کلسی تونین را ترشح می کنند که غلظت خونی کلسیم را کاهش می دهد.
چهار غده پاراتیروئید واقع در پشت تیروئید هورمونی را تولید می نمایند که غلظت خونی کلسیم و فسفات را تنظیم می نمایند.
کلسیم برای سلامت استخوان ها حیاتی می باشد و به همراه فسفات، نقش مهمی را در کارکرد عصب و عضله ایفا می نماید.
غده پینه آل:
غده پینه آل در عمق مغز جای دارد.
کارکرد دقیق آن مشخص نشده است.
البته تشخیص داده شده که این غده هورمونی به نام ملاتونین را ترشح می نماید که گمان می رود با چرخه روزانه خواب و بیداری مرتبط است.
لوزالمعده:
لوزالمعده پشت معده واقع می باشد.
لوزالمعده مایعات گوارش کننده ای را تولید می نماید که به تجزیه غذا کمک می کنند.
همچنین هورمون های انسولین و گلوکاگون را ترشح می کند که نقش مهمی را در تنظیم سطح گلوکز خون (قندی که منبع اصلی انرژی بدن به شمار می آید) ایفا می نمایند.
غده های فوق کلیه:
غده های فوق کلیه در بالای کلیه قرار گرفته اند.
هر غده یک قشر لایه خارجی و یک مدولا (مرکز) را دارا می باشد.
قشر، هورمون های کورتیکواستروییدی یا کورتونی (که در کمک به تنظیم غلظت خونی نمک و قند نقش دارند) و مقادیر کم هورمون های جنسی مردانه (که ایجاد برخی از مشخصات جنسی مردانه را تحریک می کنند) را تولید می نماید.
مدولا، اپی نفرین (آدرنالین) و نوراپی نفرین (نورآدرنالین)، را ترشح می نماید که در پاسخ به استرس (واکنشی که پاسخ به جنگ و گریز، نام دارد)، ضربان قلب و خون رسانی به عضلات را افزایش می دهند.
بیضه ها:
بیضه ها در کیسه ای از پوست و عضلات به نام کیسه بیضه (اسکروتوم) قرار دارند.
آن ها تولید اسپرم و ترشح هورمون جنسی مردانه یعنی تستوسترون را بر عهده دارند.
این هورمون مسئول شروع بلوغ و ایجاد مشخصات جنسی ثانویه مردانه از جمله موی صورت می باشد.
تخمدان ها:
تخمدان ها در دو طرف رحم قرار گرفته اند.
آن ها تخمک ها را آزاد می نمایند و هورمون های جنسی زنانه یعنی پروژسترون و استروژن را می سازند که چرخه قاعدگی را تنظیم می نمایند.
استروژن همچنین سبب ایجاد برخی از مشخصات جنسی زنانه از جمله بزرگ شدن پستان ها می گردد.
