خُرفه، پرپین
گیاهی علفی، یک ساله یا چند ساله، گسترده بر روی زمین یا راست، به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر، برگ ها متناوب یا تقریبا متقابل، قاشقی یا واژ تخم مرغی تا خطی – مستطیلی، گل آذین گرزن گوی مانند،۳ تا ۶ گلی، گل ها بدون دمگل، کاسبرگ ها تقریبا هم اندازه، گلبرگ ها با قاعده ای پیوسته، میوه کپسول، دانه های کلیوی شکل، سیاه.
گیاه خرفه به انگلیسی : Portulaca oleracea
مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
---|---|
انرژی | ۸۴ کیلوژول (۲۰ کیلوکالری) |
کربوهیدراتها | ۳٫۳۹ g |
چربی | ۰٫۳۶ g |
پروتئین | ۲٫۰۳ g |
آب | ۹۲٫۸۶ g |
ویتامین آ | ۱۳۲۰ IU |
ویتامین ب۱ (تیامین) | ۰٫۰۴۷ میلیگرم (۴٪) |
ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین) | ۰٫۱۱۲ میلیگرم (۷٪) |
ویتامین ب۳ (نیاسین) | ۰٫۴۸ میلیگرم (۳٪) |
ویتامین ب۶ | ۰٫۰۷۳ میلیگرم (۶٪) |
اسید فولیک (ویتامین ب۹) | ۱۲ میکروگرم (۳٪) |
ویتامین C | ۲۱ میلیگرم (۳۵٪) |
ویتامین E | ۱۲٫۲ میلیگرم (۸۱٪) |
کلسیم | ۶۵ میلیگرم (۷٪) |
آهن | ۱٫۹۹ میلیگرم (۱۶٪) |
منیزیم | ۶۸ میلیگرم (۱۸٪) |
منگنز | ۰٫۳۰۳ میلیگرم (۱۵٪) |
فسفر | ۴۴ میلیگرم (۶٪) |
پتاسیم | ۴۹۴ میلیگرم (۱۱٪) |
روی | ۰٫۱۷ میلیگرم (۲٪) |
پراکندگی جهانی:
اروپا و جنوب غربی آسیا.
پراکندگی در ایران:
گیاه خُرفه بیشتر در مناطق مرطوب رویش دارد.
تقریبا در تمام نقاط ایران.
اندام مورد استفاده:
برگ، ساقه و دانه.
طبع گیاه خرفه :
گیاه خرفه که از دانه و برگ آن استفاده می شود، طبیعتی سرد و تر دارد.
خواص درمانی:
در مصارف سنتی از تخم خرفه به عنوان تصفیه کننده خون، ضد آسکوربوت، رفع سرفه، رفع التهابات داخلی و تسکین دهنده تشنگی استفاده می گردد.
در طب قدیم حکما گیاه خرفه را با گیاهان صندل، تخم حماض، تباشیر، گشنیز خشک، مغز تخم کاهو، تخم کاهو، صمغ عربی، گل ارمنی و کافور ریاحی ترکیب می کردند و دارویی از آن تهیه می نمودند که برای درمان دیابت تجویز می گردید.
مصرف خام یا پخته گیاه خرفه برای رفع التهاب های داخلی بدن نظیر التهاب دستگاه دفع ادرار و دستگاه هاضمه مفید می باشد.
هم چنین مصرف این گیاه در هنگامی که در اثر بازگشت محتویات ترشیده معده در طول لوله مری ایجاد ترشی می گردد، اثر بخش می باشد.
در استعمالخارجی هم از شیره برگ یا برگ های له شده گیاه خرفه در رفع سوختگی ها، میخچه پا و غیره واستفاده می گردد.
گیاه خرفه یک منبع غنی از ویتامین ها مانند A , B, C , E است.
گیاه خرفه حاوی مقادیر بالایی از عناصری مانند کلسیم، آهن، پتاسیم و منیزیم می باشد.
گیاه خرفه دارای خواصی هم چون ضد گرفتگی عضلات، ادرار آور، ضد تب، شل کننده عضلات، رفع تشنگی، تقویت سیستم ایمنی بدن، آنتی اکسیدان و تصفیه کننده خون می باشد.
عصاره آبی تخم گیاه خرفه دارای اثرات ضد اضطراب و ضد درد می باشد که این اثرات وابستگی به میزان مصرف ندارند.
عصاره آبی گیاه خرفه می تواند به عنوان دارویی موثر در کنترل علامت های ناشی از محرومیت مواد مخدر به کار گرفته شود که این خود مطالعات بیشتری را می طلبد.
عصاره گیاه خرفه دارای اثرات آنتی اکسیدانی می باشد.
دانه های گیاه خرفه و هم چنین عصاره این گیاه دارای خاصیت آنتی اکسیدانی می باشد.
اندام های هوایی گیاه خرفه خاصیت ضد التهابی را دارا می باشد.
محققان به این دلیل که گیاه خرفه دارای مقادیر بالایی مواد مغذی و خواص آنتی اکسیدانی می باشد، آن را غذای قدرتمند آینده نام نهاده اند.
این گیاه را به عنوان خنک کننده، التیام بخش، ادرار آور ملایم، ضد گرفتگی عضلات و ضد آسکوربوت می شناسند.
گیاه خرفه ملین می باشد و هم چنین اثر متوقف کننده قاعدگی و سوزاک دارد و برای کاهش گرمای کبد موثر می باشد.
از خواص درمانی برگ های گیاه خرفه می توان به تصفیه کننده خون، ادرار آور، طراوت بخش، نرم کننده و دافع کرم اشاره نمود و برای درمان برخی از بیماری ها نظیر خونریزی ها، سنگ های مجاری ادراری، التهاب دستگاه گوارشی و انگل های روده ای به کار برده می شود.
گیاه خرفه را برای درمان زخم های دهان و زخم نوک پستان به کار می گیرند.
دانه های گیاه خرفه کرم کش نیز می باشد.
برای درمان عرق سوز شدن از شیره ساقه گیاه خرفه استفاده می شود.
گیاه خرفه به صورت سبزی خوردن برای درمان بیماری های کلیه، ریه و کبد استفاده می گردد.
دانه های این گیاه آرام بخش، ضد کرم، ادرار آور و قابض می باشد.
کاربرد دارویی گیاه در جنوب کشور :
این گیاه به نام پَرپین، غُرفِه یا خُرفِه نامیده می گردد.
از سر شاخه های جوان گیاه خرفه به عنوان سبزی خوردن استفاده می شود.
سرشاخه و برگ های جوان گیاه خرفه به صورت خام به عنوان رفع کننده سر درد میگرنی، رفع کننده تشنگی و هم چنین به عنوان ادرار آور و تصفیه کننده خون مصرف می شود.
هم چنین مصرف گیاه خرفه را برای درمان یبوست مفید می دانند و آن را مورد استفاده قرار می دهند.
سرشار از بتاکاروتن :
برای بالا بردن میزان دریافت بتاکاروتن استفاده از خرفه روشی بسیار مناسب است. بتاکاروتن رنگدانه ای است که در بدن تبدیل به ویتامین A می شود.
مواد معدنی ضروری :
خرفه منبعی غنی از پتاسیم، منیزیم و کلسیم است. تمام این سه ماده ذکر شده با منظم کردن فشار خون به سلامت قلب و کاهش ریسک سکته مغزی کمک می کنند.
مفید برای کنترل دیابت :
تحقیقات نشان داده اند که خوردن عصاره خرفه فشار خون را تنظیم می کند و با کم کردن میزان هموگلوبین A1c کنترل گلوکز را بالا می برد. محققان اظهار کرده اند که مصرف عصاره خرفه خطری برای سلامتی ندارد و برای درمان هر دو نوع دیابت گزینه مناسبی است.
کاشت گیاه خرفه :
پرورش گیاه خرفه : برای کاشت و پرورش این گیاه باید تمامی نیازهای گیاه را بشناسید تا بتوانید بهترین برداشت را داشته باشید.
خاک
اگرچه به طور کلی تمام ژنوتیپهای این جنس در خاکهای سبک و فقیر به بهترین شکل رشد می کنند، رشد خرفه در خاک های غنی از عناصر غذایی بیشتر است ضمن اینکه وضعیت فسفر خاک در استقرار خرفه یک عامل تعیین کننده بسیار مهم محسوب می شود.
غلظت زیاد نیتروژن برای رشد مطلوب خرفه ضروری تشخیص داده شده است. تراکم جمعیت خرفه در بسترهای هموار و یکنواخت بیش از بسترهای نا هموار خواهد بود.
نور
این گل به نور زیاد حدودا 4 ساعت آفتاب مستقیم در روز نیاز دارد. بنابراین پنجره ی جنوبی ( پنجره ی روبه قبله) محل مناسبی میباشد ولی پنجره شمالی نیز قابل تحمل است
آبیاری
اکثرا تصور براین است که این گل یا کلا گیاهان گوشتی از خانواده ی کاکتوس ها هستند ولی این تصور اشتباه است چرا که کاکتوس جز گیاهان گوشتی محسوب می شوند ولی هر گیاه گوشتی کاکتوس نیست!! کاکتوس تیغ دار هستند و سوخت و ساز پایینی دارند ولی گوشتی ها سوخت و ساز بالا و رشد بالایی دارند.هفته ای 2 بار آبیاری برای کراسولا کافیست یا هر موقع مشاهده شد خاک شده اقدام به آبیاری کنید
دما
متاسفانه تصور براین است که این گیاه جز کاکتوس ها هست و کاکتوس هم بومی فیلم های وسترن این گیاه و کلا هم خانواده های آن به دلیل داشتن آنتوسیانین و رنگ قرمز در برگ ها نیاز به هوای خنک دارند و دمای زیاد باعث نرمی ساقه و سبز سبز برگ ها می شود محدوده ی دمایی 12درجه در شب و در روز 25 درجه قابل قبول است
تغذیه
این گل را در فصول رشد فعال یعنی بهار و تابستان و پاییز ماهی یکبار با کود های کامل تغذیه کنید در زمستان اجازه دهید گیاه استراحت کند ، به طور کلی کود مخصوص بنفشه آفریقایی برای ای گل بسیار مناسب می باشد.