مستثنا یا مستثنی ?

شاید شما هم در مورد نوشتن مستثنا یا مستثنی دچار شک شوید که کدام املا درست می باشد ، در این مطلب معنی هر واژه را بررسی میکنیم تا در هر مورد از املای صحیح استفاده کنیم . ( مستثنا یا مستثنی ? )

مستثنا یا مستثنی هر دو در متون فارسی دیده می‌شوند و هیچکدام را نمیتوان اشتباه دانست . اما با توجه به صدای « آ » در آخر این کلمه ، بهتر است آن را به صورت « مستثنا » نوشت هر چند که به دلیل عربی بودن کلمه نوشتن آن به صورت « مستثنی » اشتباه نمی‌باشد .

معنی مستثنی

• بیرون کردهن جداکرده شده
• کلمه ای در جمله ک چیزی یا چیزهایی را از حکم آن خارج کنند
• استثنا شده
• آنچه که از حکم کلی و عمومی جداست
• ممتاز و مشخص
• جدا
• سوا
• به جز
• مگر

مثال : قانون افراد و شرکت های ورشکسته را از پرداخت مالیات مستثنی کرده است .

مستثنی در لغتنامه دهخدا

مستثنی . [ م ُ ت َ نا] (ع ص ) نعت مفعولی از مصدر استثناء. بیرون کرده و استثناشده از حکم و قاعده ٔ کلی . (اقرب الموارد). بیرون آورده شده و خاص کرده شده و جدا کرده شده . (غیاث ) (آنندراج ). ممتاز. رجوع به استثناء شود :

ای به شاهی ز نعت مستغنی
وی ز شاهان به جاه مستثنا.

مسعودسعد.

اول نعمتی که خدای تعالی بر من تازه گردانید دوستی پدر و مادر بود… چنانکه از فرزندان دیگرمستثنی بودم . (کلیله و دمنه ). تا اختیار او بر یکی افتاد که از ایشان به هنر و خرد مستثنی بود. (کلیله و دمنه ). به مزیت خرد و مزید هنر مستثنی است . (کلیله و دمنه ).

|| در اصطلاح نحویان ، آن چیزی که بیرون کرده شده باشد از حکم ماقبل به قید اِلاّ یا به آنچه در معنی اِلاّ است . (غیاث ) (آنندراج ). آنچه بعد از کلمه ٔ الاّ و اخوات آن بیاید و از نظر نفی یا اثبات از ماقبل خود جدا شود و محاسبان در باب جبر و مقابله آن را «ناقص » نامند. (از کشاف اصطلاحات الفنون ).

مستثنای متصل

آن است که مستثنی از افراد و یا اجزای مستثنی منه باشد لفظاً یا تقدیراً مانند جأنی الرجال اِلاّ زیداً و جأنی القوم اِلاّ زیداً. (از تعریفات جرجانی ).

مستثنای مفرغ

آن است که مستثنی منه آن در جمله نیامده باشد مانند ماجأنی اِلاّ زید. (از تعریفات جرجانی ).

مستثنای منقطع

آن است که مستثنی از افراد یا از اجزاء مستثنی منه نباشد مانند جأنی القوم اِلاّ حماراً.(از تعریفات جرجانی ).

مستثنی منه

آنکه یا آنچه از او استثنا کرده اند.
|| در اصطلاح نحو، اسمی است که پیش از «الاّ» و اخوات آن آمده باشد و نفیاً یا اثباتاً مخالف مابعد الاّ باشد مانند قوم در جأنی القوم اِلاّ زیداً. || محاسبان در باب جبر و مقابله آن را زائد می نامند در مقابل ناقص که مستثنی است . (از کشاف اصطلاحات الفنون ).

معنی مستثنی در فرهنگ معین

مستثنی(مُ تَ نا) [ ع . ] (اِمف .) ممتاز شده ، جدا شده .

مستثنی به انگلیسی

صلاحدید یا صلاح دید ?

صحت و سقم به چه معنی است ?

معنی عنقا چیست ?

معنی هوگون چیست ؟

اسپین ‌آف چیست ?