فورس ماژور force majeur اصطلاحی در حقوق فرانسه میباشد . در فارسی به قوه قاهره یا قهریه ترجمه شده است . در ادامه به بررسی موضوع « قوه قاهره » میپردازیم . با ما همراه باشید . ( قوه قاهره یعنی چه ? )
فهرست مطالب
قوه قاهره
قوه قاهره واقعه غیر قابل پیشبینی است که طرفین یک قرارداد یا تعهد مداخله ای در بروز آن ندارند . به عنوان مثال حوادث طبیعی مانند سیل ، زلزله ، آتش سوزی ، صاعقه و… مصداق قوه قاهره است .
قوه قاهره باید به طور کامل غیر قابل کنترل و پیشبینی توسط فرد متعهد باشد . اگر فرد متعهد به دلیل کوتاهی ، موارد قابل پیشبینی را لحاظ نکرده باشد شامل قوه قاهره نخواهد شد . به عنوان مثال اگر فردی یک انبار مواد قابل اشتعال را بدون تجهیزات اطفاء حریق نگهداری کند در صورت بروز آتش سوزی خارج از قوه قاهره تشخیص داده میشود زیرا امکانات لازم قابل پیشبینی بود و در کار کوتاهی شده است .
تاثیر قوه قاهره بر قرارداد و تعهد
اگر یک حادثه از نوع قوه قاهره تشخیص داده شود موجب میشود ، قرارداد به صورت موقت تعلیق شود تا شرایط به حالت عادی بازگردد . همچنین متعهدی که به دلیل قوه قاهره به تعهد خود عمل نکرده است از پرداخت خسارت معاف میشود .
شرایط قوه قاهره در قرارداد
متعهد زمانی به سبب وجود قوه قاهره مسئول جبران خسارت نمیباشد که هر 3 شرط زیر را داشته باشد :
- عامل بازدارنده خارج از اراده فرد باشد .
- عامل خارجی غیر قابل پیش بینی باشد .
- متعهد نه از لحاظ عقلی نه عرفی قادر به مقابله با عامل خارجی نباشد .
مصادیق قوه قاهره
- سیل
- زلزله
- طوفان
- جنگ داخلی یا حمله دشمن خارجی
- اعتصاب و شورش
- حریق
- صاعقه
- رانش زمین
- برخورد شهاب سنگ با زمین
- بستن راه توسط حکومت ها
قطعا موارد بیشتری شامل مصداق قوه قاهره میشود که توسط دادگاه و قوانین هر کشور میتواند احراز شود .
قوه قاهره یعنی چه ?
قوه قاهره در قانون مدنی ایران
طبق ماده ۲۲۷ قانون مدنی ایران فورس ماژور یا قوه قاهره حادثه‌ای میباشد که نمیتوان آن را به متعهد مربوط دانست، اعم از این‌که ارتباطی با قلمرو فعالیت متعهد داشته و « حادثه غیرمترقبه » تلقی شود ، یا صرفاً ناشی از عوامل بیرونی و جدا از متعهد باشد.
ماده ۲۲۷ قانون مدنی متخلف از انجام تعهد وقتی محکوم به تادیه خسارت میشود که نتواند ثابت نماید که عدم انجام به واسطه علت خارجی بوده است که نمیتوان مربوط به او نمود. ماده ۲۲۹ قانون مدنی اگر متعهد به واسطه حادثه که دفع آن خارج از حیطه اقتدار اوست نتواند از عهده تعهد خود برآید محکوم به تادیه خسارت نخواهد بود.
تغییر ناگهانی نرج برابری ارز ها شامل قوه قاهره میشود ؟
خیر . تغییر نرخ برابری ارز های رایج در سطح جهان از عوامل پذیرفته شده در تجارت میباشد و نمیتوان این موضوع را مصداق قوه قاهره دانست . متاسفانه این مورد برای بسیاری از افراد در کشور ما مشکلات زیادی را به وجود آورده است ولی از نظر قانونی حمایتی از آنها صورت نمیگیرد .