استانبول يا استامبول ?

شاید شما هم در مورد نوشتن استانبول يا استامبول دچار شک شوید که کدام املا درست می باشد، در این مطلب املای این واژه را بررسی میکنیم تا در هر مورد از املای صحیح استفاده کنیم.

املای فارسی صحیح آن « استانبول » است و نوشتن آن به صورت « استامبول » نادرست است .

شهر استانبول

شاید هیچ شهری در تمام دنیا به اندازه شهر استانبول دچار تغییر نام نشده باشد. این شهر در سال 660 پیش از میلاد بنا شده است، در ابتدا نامش «بوزانتیون» و برگرفته از نام حام آن «بوزاس» بود.

بعد از آنکه کنستانتین این شهر را به‌ عنوان پایتخت جدید امپراتوری روم شرقی انتخاب کرد، اسم شهر نزد عوام «کنستانتینوپل» به‌ معنی «شهر کنستانتین» معروف گردید.

جالب است کنستانتین دستور داده بود تا نام شهر «رم جدید» باشد اما فقط خواص (اشراف و نیرو های حکومت) این اسم را استفاده می‌کردند.

با نابودی امپراتوری روم شرقی و حضور مسلمانان در ترکیه، این شهر به «قسطنطنیه یا قسطنطینیه» تغییر نام یافت. در همین زمان کم کم نام استانبول(İstanbul) که در زبان یونانی εἰς τὴν Πόλιν (با تلفظ ایستیم بولین) به‌ معنای «به سوی شهر» گرفته شده بود رایج شد.

سال ۱۷۷۰ میلادی سلطان مصطفی سوم با ضرب سکه‌هایی که روی آن نام اسلامبول (اسلام‌شهر) نقش بسته بود، اعتقادات اسلامی خود را نشان داد.

با ظهور حکومت دیکتاتوری آتاترک، اسلام زدایی باعث شد نام این شهر از اسلامبول به استانبول برگردد و تا امروز هم

در دوره جمهوریت و از روز ۲۸ مارس سال ۱۹۳۰ اداره پست ترکیه از تمامی کشورهای جهان خواست تا در مکاتبات خود از نام استانبول استفاده کنند.

موقعیت جغرافیایی

استانبول یا قسطنطنیه بزرگ‌ترین شهر کشور ترکیه و مرکز فرهنگی و اقتصادی آن است. این شهر در کنار تنگه بسفر و دریای مرمره قرار دارد. تنگه بسفر دو قاره آسیا و اروپا را از یکدیگر جدا می‌کند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در دو قاره قرار دارد.

جمعیت (سال 2020):	۱۵٬۰۶۷٬۷۲۴ نفر
مساحت:	۵٬۳۴۳٫۲۲ km^۲

موقعیت جغرافیایی

استانبول در لغتنامه دهخدا

استانبول [ اِ تام ْ ] ( اِخ ) استامبول، اسلامبول، اسطمبول، اسطنبول، قسطنطنیه، قسطنطینیه، بوزنطیا، سابقاً پایتخت دولت عثمانی و یکی از مشهورترین بلاد عالم است. موقع و تقسیمات این شهر باعظمت از چهار قسمت عمده تشکیل شده :

– خود استانبول و ایّوب واقع در خارج سور آن ، و چندین محله و قراء موسوم به مقری کوی و آیاستفانوس که در ساحل دریای مرمره واقع است.
بخش غلطه و بک اوغلی که بواسطه خلیج قسطنطنیه یعنی خلیج کاغذخانه از خود استانبول مجزی وبوسیله دو پل بدان ارتباط دارد و از طرف خلیج مشتمل است بر قاسم پاشا و خاص کویی و از جانب خشکی بر فری کوی و شیشلی و از سوی تنگه بر محلاّت طرپخانه ، فندقلی ، قباطاش و بشکطاس.
جهت اسکدار و قاضی کوی که از خود استانبول و جهت غلطه بوسیله تنگه ٔاستانبول و دماغه ای از دریای مرمره جدا گشته و جامعقراء ذیل است : قزل طوپراق ، ارن کوی ، حاملیجه ، بولغورلی و غیره.
عبارت است از داخله تنگه استانبول این تنگه در بین سواحل آسیا و اروپا امتداد یافته و طرفین آن مشتمل است بر قرائی که قصور عالیه و ییلاقهای دلنشین و امکنه فرح انگیز و باصفا دارد.

خود استانبول در شبه جزیره ای مثلث الشکل واقع است که زاویه رأس آن بسوی مشرق امتداد یافته از یک جانب بدریای مرمره و از طرف دیگر بداخله تنگه ناظر است. زاویه اساسی در استقامت شمال غربی دربین خلیج کاغذخانه و بحر مرمره واقع شده ، حدود آن از خشکی محدود است بسور و خندق ، یک ضلع از این مثلث در شمال شرقی و محاط به خلیج است و ضلع دیگر در جهت جنوب و محاط بدریای مرمره میباشد.

ادامه معنی استانبول در لغتنامه دهخدا

استانبول [ اِ تام ْ ] ( اِخ ) ( خلیج… ) خلیج قسطنطنیه، نام قدیم آن «خریسون کراس » آلتون بوینوز و به فرانسه کرن در یعنی شاخ زرّین میباشد. خلیج تنگ و درازیست که از یک سو در بین استانبول وایوب و از جانب دیگر در میان غلطه، ترسانه ، و خاصکوی واقع شده و محفوظترین نقطه لنگرگاه استانبول میباشد.

دهانه این خلیج در بین سرای برونی و توپخانه برونی جای دارد و رفته رفته تنگ گشته بشکل شاخی بسوی شمال غربی امتداد می یابد. طول آن قریب 6 هزار گز و عرضش در مدخل 1010 گز و پس از آنکه بتدریج تنگ میشود، بین دو پل تا 900 گز وسعت مییابد و سپس در بین امتداد بسوی مصب کاغذخانه تدریجاً تنگتر میشود و در جلو اسکله ایوب آب آن بسیار کم عمق است.

در انتهای متمایل بشمال شرقی این خلیج، رود کاغذخانه جریان دارد. درامتداد دو ساحل این آب چمنهای کاغذخانه جلوه گری میکند. اینجا زیباترین تفرّج گاههای استانبول است مخصوصاً در موسم بهار طراوت و خضارت خاصی دارد.