آیا تا به حال طعم تلخ خیار چنبر را چشیدهاید؟ این میوهی عجیب و غریب که در طب سنتی جایگاه ویژهای دارد، فواید و عوارض متعددی را به همراه دارد. در این مطلب قصد داریم به بررسی دقیق این موضوع بپردازیم و به شما بگوییم که آیا مصرف خیار چنبر تلخ برای سلامتی شما مفید است یا خیر.
خواص و عوارض خیار چنبر تلخ
Table of contents
خیار چنبر تلخ چیست ?
خیار چنبر تلخ، تیرهای از خانواده کدوییان (Cucurbitaceae) است که در سراسر هند (به خصوص در کرالا)، چین و جنوب شرقی آسیا رشد میکند.
خیار چنبر تلخ، که به نامهای دیگری همچون كدو تلخ یا خیار تلخ نیز شناخته میشود، ظاهری چروکیده و پر از برجستگی دارد و شکل آن شبیه خیاری نسبتاً نوکتیز است. این میوه در حالی که هنوز سبز و سفت است، قبل از رسیدن، چیده میشود. تمام فرهنگهای غذایی که از طعم قوی آن لذت میبرند، برای پر کردن آن، تخمهای وسطش را در میآورند، اما بیشتر مواقع خیار چنبر تلخ را خرد میکنند.
اسامی دیگر: | خیار تلخ خربزه تلخ میوه کارلا |
خیار چنبر تلخ به انگلیسی: | Bitter melon Momordica charantia |
طبع: | سرد |
ارزش غذایی به ازای هر 100 گرم خیار چنبرتلخ
مواد مغذی | مقدار |
---|---|
انرژی | ۷۹ کیلوژول (۱۹ کالری) |
کربوهیدرات | ۴.۳۲ گرم |
قند | ۱.۹۵ گرم |
فیبر | ۲ گرم |
چربی | ۰.۱۸ گرم |
پروتئین | ۰.۸۴ گرم |
ویتامین A معادل | |
بتاکاروتن | ۶ میکروگرم |
لوتئین و زeaxanthin | ۶۸ میکروگرم |
۱۳۲۳ میکروگرم | |
تیامین (B1) | ۰.۰۵۱ میلی گرم |
ریبوفلاوین (B2) | ۰.۰۵۳ میلی گرم |
نیاسین (B3) | ۰.۲۸ میلی گرم |
اسید پانتوتنیک (B5) | ۰.۱۹۳ میلی گرم |
ویتامین B6 | ۰.۰۴۱ میلی گرم |
فولات (B9) | ۵۱ میکروگرم |
ویتامین C | ۳۳ میلی گرم |
ویتامین E | ۰.۱۴ میلی گرم |
ویتامین K | ۴.۸ میکروگرم |
کلسیم | ۹ میلی گرم |
آهن | ۰.۳۸ میلی گرم |
منیزیم | ۱۶ میلی گرم |
منگنز | ۰.۰۸۶ میلی گرم |
فسفر | ۳۶ میلی گرم |
پتاسیم | ۳۱۹ میلی گرم |
سدیم | ۶ میلی گرم |
روی | ۰.۷۷ میلی گرم |
آب | ۹۳.۹۵ گرم |
خواص و فواید خیار چنبر تلخ
برخی از مزایای بالقوه کدو تلخ عبارتند از:
- کاهش قند خون: مطالعات نشان داده است که کدو تلخ می تواند به کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کند.
- افزایش سلامت قلب: کدو تلخ ممکن است به کاهش سطح کلسترول و فشار خون کمک کند، که هر دو عامل خطر بیماری قلبی هستند.
- تقویت سیستم ایمنی: کدو تلخ حاوی آنتی اکسیدان هایی است که می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و مبارزه با عفونت کمک کند.
- مبارزه با سرطان: برخی تحقیقات نشان می دهد که کدو تلخ ممکن است خواص ضد سرطانی داشته باشد.
کدو تلخ را می توان به صورت خام، پخته یا آب پز مصرف کرد. همچنین می توان آن را به آبمیوه، چای یا مکمل تبدیل کرد.
طبع خیار چنبر تلخ
خیار چنبر تلخ با طبع سردتر از سایر خیارها، نیازمند مصلح برای تعدیل اثر سردی آن است. پیشنهاد میشود پس از مصرف آن، از خرما یا مواد گرم دیگر، مانند زنجبیل، دارچین یا عسل استفاده کنید.
ملاحظات و هشدارها
بارداری و شیردهی:
- مصرف خوراکی خیار چنبر تلخ در دوران بارداری و شیردهی خطرناک است.
- ترکیبات شیمیایی موجود در این میوه می تواند باعث خونریزی رحم و سقط جنین شود.
دیابت:
- خیار چنبر تلخ قند خون را پایین می آورد.
- مصرف همزمان آن با داروهای دیابت می تواند باعث افت شدید قند خون شود.
کمبود گلوکز فسفات:
- افراد مبتلا به کمبود گلوکز فسفات (G6PD) ممکن است پس از خوردن تخم خیار چنبر تلخ دچار فاویسم شوند.
- فاویسم با کم خونی، سردرد، تب، درد شکم و کما همراه است.
جراحی:
- خیار چنبر تلخ می تواند کنترل قند خون را قبل و بعد از جراحی مختل کند.
- مصرف آن را حداقل ۲ هفته قبل از جراحی متوقف کنید.
خواص و عوارض خیار چنبر تلخ
هشدار مصرف همزمان خیار چنبر تلخ و داروهای دیابت
تداخل به میزان متوسط: احتیاط الزامی است!
مصرف همزمان خیار چنبر تلخ و داروهای دیابت می تواند منجر به افت شدید قند خون شود.
داروهایی که باید مراقب آنها باشید:
- گلیمپیرید
- گلیبورید
- انسولین
- پیگلیتازون
- روزیگلیتازون
- کلروپروپامید
- گلیپیزید
- تولبوتامید
اگر از هر یک از این داروها استفاده می کنید، قبل از مصرف خیار چنبر تلخ با پزشک خود مشورت کنید.
پزشک شما ممکن است نیاز به تنظیم دوز داروهای دیابت شما داشته باشد یا مصرف خیار چنبر تلخ را به طور کلی منع کند.
علائم افت قند خون عبارتند از:
- سرگیجه
- ضعف
- تعریق
- گرسنگی
- تحریک پذیری
- مشکل در تمرکز
- غش کردن
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فوراً قند خون خود را چک کنید و در صورت لزوم آبمیوه یا قرص گلوکز مصرف کنید.
همیشه قبل از مصرف هر گونه مکمل یا گیاه جدید با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر از داروهای دیگر نیز استفاده می کنید.
خیار چنبر تلخ: چطور و چقدر مصرف کنیم؟
خیار چنبر تلخ، گیاهی با خواص دارویی فراوان، در طب سنتی جایگاه ویژه ای دارد. با این حال، به دلیل کمبود تحقیقات علمی، تعیین دوز مصرفی دقیق آن دشوار است.
عوامل تعیین کننده دوز مصرف:
- سن: به طور کلی، دوز مصرفی برای کودکان کمتر از بزرگسالان است.
- وضعیت سلامتی: افراد مبتلا به بیماری های خاص مانند دیابت یا بیماری های کبدی باید با احتیاط بیشتری از خیار چنبر تلخ استفاده کنند و دوز مصرفی را با پزشک خود تنظیم نمایند.
- شکل مصرف: دوز مصرفی بسته به اینکه از خیار چنبر به صورت تازه، خشک، عصاره یا چای استفاده شود، متفاوت خواهد بود.
نکات مهم:
- به دلیل عدم وجود اطلاعات علمی کافی، مصرف خودسرانه خیار چنبر تلخ به خصوص برای کودکان، زنان باردار و شیرده توصیه نمی شود.
- همیشه قبل از مصرف با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت کنید.
- از دستورالعمل های روی بسته بندی فرآورده های خیار چنبر تلخ پیروی کنید.
- با کمترین دوز شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید.
- به عوارض جانبی احتمالی مانند مشکلات گوارشی، افت قند خون یا تداخل با داروها توجه داشته باشید.
نحو مصرف خیار چنبر تلخ
در ویتنام، خیار تلخ معمولاً به صورت حلقهای برش داده شده و به صورت خام سرو میشود. در هند و چین، آشپزها اغلب تلخی آن را با پیشنمک زدن و خارج کردن آب اضافی یا با کمی جوشاندن، کاهش میدهند.
آشپزهای چینی برای متعادل کردن طعم آن با طعمهای شیرین، ترش و شور دیگر تلاش میکنند، به عنوان مثال آن را با گوشت گاو و سس لوبیای سیاه ترکیب میکنند. در سریلانکا، شیر نارگیل تلخی را تعدیل میکند، در حالی که در آنجا و هند، این سبزی اغلب در سس کاری پخته میشود.
در مالزی، آن را بسیار نازک برش داده و چه سرخشده و چه خام، با آبلیمو پوشانده میشود، در حالی که در جنوب هند، پاکا تیل (نوعی غذای ارزان) تلخی خیار تلخ را با اسیدیته ملایم آب تمر هندی رام میکند. خیار چنبر تلخ اغلب با سبزیجات دیگر مخلوط نمیشود، اما ترشی تند خوبی با آهین (نوعی صمغ) و انبه درست میکند.
در جنوب آسیا، خیار تلخ یک درمان سنتی برای دیابت است. ادعاهایی در مورد اثربخشی آن در کاهش تب، درمان آرتروز و جلوگیری از رشد برخی سرطانها مطرح شده است، اما این موارد به طور بالینی تأیید نشدهاند.
میگن برای کاهش قند خون مناسب هست ولی من هنوز باور نکردم
در روستای ما خیار تلخ رو 3 بار میجوشونن تا تلخیش بره بعد ترشی درست میکنن ازش