معرفی کامل گیاه گَزَنه، گَزَنه سگ + خواص و مضرات

در این مقاله به معرفی کامل گیاه گزنه، خواص درمانی و کاربرد های آن می‌پردازیم. این گیاه در ایران به گزنه یا گزنه سگ معروف است و در اکثر مناطق یافت می‌شود.

گَزَنه، گَزَنه سگ

گیاهی یک ساله یا دو ساله، یک پایه، ریشه ساده، ساقه به ارتفاع ۱۵ تا ۵۰ سانتی متر، افراشته یا خیزان، چهار گوش، در قسمت های فوقانی دارای کرک های گزنده، به همراه کرک های پراکنده غیر گزنده، پهنک برگ ها تخم مرغی یا تخم مرغی طویل، نوک کند یا نوک باریک، در قسمت زیرین تقریبا بدون کرک، دمبرگ ها کوتاه تر از پهنک، گل آذین خوشه یا سنبله، حامل گل های نر و ماده، گلپوش گل های ماده و نر با کرک های پراکنده، در حاشیه مژه دار، میوه فندقه، تخم مرغی، قهوه ای یا قهوه ای تیره، براق.

پراکندگی جهانی:

اروپا، ایران، ترکیه، قفقاز، افغانستان، غرب سیبری، عراق، لبنان، سوریه، فلسطین و شمال آفریقا.

پراکندگی در ایران:

این گونه گیاهی در درون باغ ها و حاشیه نخلستان ها بیشتر رویش دارد.
مازندران، گیلان، گرگان، لرستان، کرمانشاه، ایلام، فارس، تهران، بوشهر و خوزستان.

اندام مورد استفاده:

کلیه بخش های گیاه

خواص درمانی:

بر طبق نظر اطبای قدیم می توان چنین استنباط نمود که این گیاه در تقویت اعمال هضم، زیاد کردن ادرار و بند آوردن خون موثر واقع می شود.

این گیاه اثری قاطع در رفع بیماری های پوستی دارد.

دانه گیاه اثری قاعده آور، ضد کرم و مسهلی دارد.

این گیاه که حاوی درصد بالایی از عناصر معدنی نظیر کلسیم، پتاسیم، فسفر و روی می باشد در جنوب آفریقا از برگ های آن به عنوان سبزی خوردن استفاده می شود.

دم کرده یا جوشانده برگ های این گیاه در مصارف خارجی برای درمان روماتیسم، سوداء و زخم های رو باز مورد استفاده قرار می گیرد.
از اثرات دارویی این گیاه می توان به ادرار آور، ضد دیابت، ضد کم خونی و بند آورنده خون اشاره کرد.

کاربرد دارویی گیاه در جنوب ایران:

این گیاه در منطقه به نام گَز گَزوک یا گَزَنه نامیده می گردد‌.
اهالی بومی از تمامی گونه های گزنه برای اهداف یکسانی استفاده می کنند.
از جوشانده ای که از کل گیاه تهیه می گردد، برای درمان عفونت بدن استفاده می شود.

هم چنین از جوشانده ای که از برگ های گونه های گزنه به دست می آید، برای درمان دیابت استفاده می گردد.

خمیری که از پودر برگ های این گیاه پس از ترکیب کردن با آب به دست می آید، به صورت مرهم برای درمان مشکلات پوستی و تقویت و جلوگیری از ریزش مو استفاده می شود.