حتما برای شما هم پیش آمده است کلمه تاویل را بشنوید یا مشاهده کرده باشید و از معنی دقیق آن مطلع نباشید ، در این مطلب معنی دقیق این کلمه را مرور میکنیم . ( تاویل یعنی چه ? )
معنی تاویل
واژه « تاویل » را میتوان برابر با موارد زیر دانست :
- بیان
- تبیین
- تشریح
- توجیه
- تعبیر
- تفسیر
- توضیح
- شرح
- بیان کردن
- تفسیر کردن
- تعبیر کردن
معنی « تاویل کردن » :
- باز گردانیدن بازگشت دادن
- تفسیر کردن بیان کردن .
- ( اسم ) شرح و بیان کلمه یا کلام بطوری که غیر از ظاهر آن باشد تعبیر.
معنی تاویل در لغتنامه دهخدا
تأویل. [ ت َءْ ] (ع مص ) تأویل چیزی را بچیزی ، بازگرداندن آن. (از اقرب الموارد) (از منتهی الارب ). بازگشت کردن از چیزی. (غیاث اللغات ) (آنندراج ). برگرداندن بچیزی. (فرهنگ نظام ). مشتق از «اول »است که در لغت بمعنی رجوع است. (کشاف اصطلاحات الفنون ). و منه قولهم فی الدعاء للمضل : «اول اﷲ علیک ؛ ای رد علیک ضالتک ». (اقرب الموارد). ج ، تأویلات.
|| تأویل سخن ؛ تدبیر و تقدیر و تفسیر آن. (از اقرب الموارد). تأویل کلام ؛ بیان کردن آنچه کلام بدان بازمیگردد. (منتهی الارب ). در اصطلاح ، گردانیدن کلام از ظاهر بسوی جهتی که احتمال داشته باشد. و گویند که تأویل مشتق از «اول » است پس تأویل گردانیدن کلام باشدبسوی اول و بیان کردن از عبارتی بعبارت دیگر. (غیاث اللغات ) (آنندراج ). آنچه معنی با وی گردد. (مهذب الاسم-اء) (السام-ی ف-ی الاسام-ی ). تفسیر کردن. (زوزنی ) (دهار) (ترجمان علامه ٔ جرجانی ).
بیان معنی کلمه یا کلام بطوری که غیر از ظاهر آنها باشد. مثال : من هرچه می گویم فلان به چیز دیگر تأویل می کند. (فرهنگ نظام ). توجیه ، وجه : اداکرده باشم امانت را بی شکستن عهد و بی تأویل. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 317). هر زنی که در عقد من است یا بعد از این در عقد من خواهد آمد، مطلقه است بسه طلاق و در این که گفتم معما و تأویل نیست بهیچ مذهب از مذاهب. (تاریخ بیهقی ایضاً ص 318).
بهیچ تأویل حلاوت عبادت را آن اثر نتواند بود که مهابت شمشیر را. (کلیله و دمنه ). در احکام مروت غدر به چه تأویل جایز توان داشت. (کلیله و دمنه ). چون مزاج این باشد به چه تأویل خردمند بدان واثق تواند بود. (کلیله و دمنه ).
نباید که بر کس درشتی کنی
چو خود را به تأویل پشتی کنی.(بوستان ).
هرکه بر تنزیل بی تأویل رفت
او بچشم راست در دین اعور است.
ناصرخسرو.
شور است چو دریا بمثل ظاهر تنزیل
تأویل چو لؤلوست سوی مردم دانا.
ناصرخسرو.
بحله ٔ دین حق در پود تنزیل
به ایشان بافت از تأویل تاری.
ناصرخسرو.
معنی تاویل در فرهنگ عمید
تاویل:
۱. گردانیدن کلام و برخلاف ظاهر معنی کردن آن.
۲. تعبیر و تفسیر خواب.
۳. توجیه.
کلمه : تاویل
اشتباه تایپی : jh,dg
تاویل یعنی چه ?
تأویل در علوم دینی
تاویل اصطلاحی در علوم دینی است تاویل به نوع خاصی برداشت از متن که به نحوی بر خلاف ظاهر متن باشد گفته می شود.
اکثرا این واژه را با تفسیر قرآن مترادف میدانند ، و از این روی تمام آیات قرآن را دارای تأویل می‌دانستند. اما عده ای آن را به معنای خلاف ظاهر دانسته، آیاتی خاص را دارای تأویل معرفی می‌کنند.
ابن فارس برای ریشه تأوی دو معنی اصلی بیان کرده است :
آغاز یک چیز و پایان آن
واژه تأویل به معنای پیش یا وضعیت پیشین را بازگرداندن یا بازگشتن به اول است و زمانی که درباره فهم چیزی به کار می‌رود، به مفهوم بازگردان چهره بیرونی به معنای درونی است و در قرآن نیز در همین مفهوم به کار رفته است ؛ مانند تأویل خواب و بازگردان آن به آن چه که در پس رؤیا نهفته است (مانند آیه ۶ سوره یوسف).
بیان مراد و مقصود واقعی متکلم از آن
از طریق تفسیر و آشکار کردن معنای پنهان لفظ است؛ از معنایی ظاهری به معنایی دور از ظاهر که تصور می‌شود از معنای ظاهری مهمتر و مقصود اصلی گوینده است. بنابراین تفسیر و تأویل، هر دو به معنای آشکار کردن معنای پنهان لفظ و بیان مراد و مقصود واقعی متکلم است اما این شرح و توضیح مراتب و گونه‌های مختلفی دارد؛ گاهی لفظ یک معنا دارد و گاهی چند معنا؛ گاهی مقصود متکلم، بدون قرینه فهم و درک می‌شود و گاهی به قرینه نیاز دارد؛ گاه مراد متکلم، مفهومی ذهنی و علمی است و گاهی عینی و رویداد خارجی است.
تأویل، درباره عمل نیز معنا دارد؛ وقتی عملی متشابه و شبهه‌انگیز باشد و برای آن توجیه خردپسند و معقولی ارائه گردد، آن عمل تأویل شده است؛ مانند داستان موسی و خضر در قرآن که کلمه تأویل برای بیان واقعیت پنهان اعمال خضر به کار رفته است (آیات ۷۸ و ۸۲ سوره کهف).
تاویل یعنی چه ?
تاویل در مورد خواب‌ها
تأویل خواب حقیقتی است خارجی که در صورت خاصی برای بیننده خواب جلوه نموده ، همچنین در داستان حضرات خضر و موسی تأویلی که حضرت خضر اظهار می‌کند . حقیقتی است که کارهایی که انجام داده از آن نشئت می‌گیرد و اصل کار به نحوی به تأویل خود متضمن می‌باشد و در آیه‌ای که به درستی کیل و وزن امر می‌کند . تأویل آن حقیقت و مصلحتی هست عمومی که این فرمان به آن تکیه دارد و به نحوی تحقق دهندۀ او است . آیۀ ردّ نزاع به خدا و رسول نیز به همین قرار است.
نظر شرق شناسان
علم به تفسیر و تأویل الآیات همچون دیگر علوم اسلامی از جانب شرق شناسان مغفول نمانده و در آثار خود به مناسبت از آن سخن گفته اند. شرق شناسان علم تفسیر را همان «اکسه گسیس» برگرفته از کلمه ای یونانی به معنای تفسیر و تعبیر فلسفی یا دینی متون قدیمی می دانند.
پل نویا در معنی کلمه تأویل می گوید: کلمه «تأویل» به خودی خود و در ریشه ثلاثی آن به معنی بازگرداندن چیزی به اوّل یا مبدأ آن است.
شرق شناسان علم تأویل را تعبیر کلام قران مجید بر حسب ایهام می دانند که در تفسیر قرآن دارای مقام خاصی است.
آنها دوره شکل گیری تفاسیر قرآن را به سه مقوله گسترده تقسیم می کنند: توضیحی ، داستانی ، فقهی. و در بیان علت و توضیح ورود دیگر گونه های تفسیری پس از سده ابتدایی اسلام و اضافه شدن آن به تفاسیر قرآن چنین بیان می دارند: برخی گروه های اسلامی روش هایی را برای برقراری تعادل میان تفسیر به مأثور و تفاسیر صرفی و نحوی یافتند و بدین سبب تفسیر رمزی (تأویل) یا علم کلام را در سده های بعدی وارد تفسیر قرآن کردند.
به واقع تفسیر تأویلی یا اشاری یا رمزی از نخست در تفاسیر اسلامی نبوده و علم تأویل را بیشتر، عالمان شیعه و صوفی در آثار خود به کار برده اند. نولدکه درباره علت ورود تأویل در تفاسیر شیعه می گوید: گرایش شیعه به این است که تنها راه صحیح در تفسیر قرآن اهل بیت (ع) است و نصف قرآن را به خاندان علوی و اعتقادات فرقه خود ربط می دهند.
تفاوت تأويل با تفسير چيست ؟
از لابلاى بحث قبل اين مطلب روشن شد، كه تفسير آن معناى ظاهرى الفاظ است ولى تأويل جايى است كه معناى خلاف ظاهر را با كمك قرينهى عقلى يا نقلى بيان كنيم.
البته اگر تمام معانى تأويل را در نظر بگيريم كه نزديك 12 معنا و كاربرد دارد، گاهى اوقات برخى از معانىِ تفسير، با تأويل يكى مىشود و در پارهاى معانى با هم متفاوت مىشوند.
همانطور كه بيان شد مفسرين گذشته واژهى تفسير را با تأويل يكى مىدانند، ولى در زمان ما، واژهى تفسير با تأويل كاملًا متفاوت معنا مىشود: تفسير يعنى معناى ظاهرى، تأويل يعنى معناى خلاف ظاهر كه با كمك قرينه بدست مىآيد .
تاویل یعنی چه ?
تأویل یعنی تدابیر پشت هر چیز را گفتن