معرفی کامل گیاه استبرق ؛ فواید و مضرات

بسم الله الرحمن الرحیم

استبرق ، خرگ ،غلبلب

گیاهی درختچه ای افراشته یا درختچه ای کوچک به ارتفاع 1 تا 5 متر ، دارای شاخه های فراوان و منشعب از قاعده و شیرابه ای شیری رنگ ، شاخه های جوان پوشیده از کرک های نمدی سفید رنگ ، برگ ها به طول  15 و عرض 11 سانتی متر ، متقابل و گوشتی ، کم و بیش دایره ای تا تخم مرغی و نوک تیز ، دمبرگ کوتاه و یا تقریبا نیست ، دم گل به طول 1.5 تا 4 سانتی متر ، کاسبرگ ها تقریبا 5 میلی متر ، جام گل به طول 10 تا 14 میلی متر ، در سطح داخلی ارغوانی  و در سطح بیرونی سفید ، میوه خمیده و دارای نوکی غیر برگشته به داخل بافت ، میوه برگه ( فولیکول) دارای تعداد زیادی دانه ، دانه ها تخت و تخم مرغی پهن .

مزاج: ترگرم

پراکندگی جهانی :

ایران ، افغانستان ، پاکستان و هند .

پراکندگی در ایران :

این گونه درختچه ای بیشتر در حاشیه جاده ها ، مناطق متروکه و قبرستان های قدیمی رویش داد و کمتر در مناطق مسکونی و شهری دیده می شود . فارس ، هرمزگان ، بوشهر ، خوزستان  و سیستان و بلوچستان .

اندام مورد استفاده :

برگ ، پوست ریشه ، گل ، شیرابه و دانه .

 خواص درمانی :

برای مصارف دارویی از پوست ریشه ، برگ ها ، شیرابه و گل های گیاه استفاده می شود.

این گیاه دارای خواص متعددی نظیر شفا دهنده:

• جذام
• غدد بدخیم
• بیماری های کبد
• طحال
• بواسیر
• لک و پیس

می باشد . استبرق به میزان زیاد خاصیت قی آور دارد. این گیاه مقوی و معرق نیز هست . گل های گیاه برای درمان آسم موثر است و پوست ریشه استبرق برای درمان :

• یبوست
• نفخ
• کاهش اشتها
• سوء هاضمه های مضمن
• از بین بردن کرم های روده
• بیماری های پوستی

مفید می باشد.روغنی از دانه های آن حاصل می شود ، مقوی است و در درمان سالخوردگی موثر است .

برگ های این گیاه برای از بین بردن کرم گینه و هم چنین درمان زردی مورد استفاده قرار می گیرد. از گیاه برای درمان بیماری هایی نظیر صرع ،روماتیسم  و درد های طحال استفاده میگردد ، همچنین برای درمان فلج شدن نیمی از بدن ، زایمان طولانی ، آبله و زخم ها موثر است .

پوست استبرق نیز ادرار آور ، صفرا آور و معرق است .

معرفی کامل گیاه استبرق

معرفی کامل گیاه استبرق

مصارف خارجی:

در مصارف خارجی برگ های خشک شده گیاه را برای درمان تورم و روماتیسم های مفصلی به صورت ضماد به کار می برند.

شیرابه گیاه استبرق :

شیرابه سفید این گیاه برای درمان تاول ، سودا و زخم های چرکی استفاده می شود همچنین برای درمان عقرب گزیدگی شیرابه را روی محل گزیدگی می ذارند .

کاربرد گیاه استبرق در جنوب ایران :

این گیاه در جنوب ایران با نام های خرق ، غرق و یا استبرق نامیده می شود و شیرابه آن را سمی میدانند.از شیرابه برگ و شاخه های این گیاه برای درمان سالک و همچنین التیام زخم های عفونی و از بین بردن اثر خال های گوشتی استفاده می شود . همچنین شیرابه گیاه را به صورت موضع برای درمان میخچه مفید می دانند.

 ابریشم استبرق :

از گیاه استبرق می‌توان چیزی لطیف تر از ابریشم طبیعی تولید کرد ، ابریشم حاصل از گیاه کویری استبرق بسیار لطیف، سفید و با کیفیت است .

مشخصات استبرق به روايت آيه هاي قرآن كريم وساير كتب به شرح زير بيان شده است :

1…ويلبسون ثيابا خضر بن سندس واستبرق : يعني و بپوشند جامه هاي سبز ديباي نازك وديباي لك (حرير ضخيم) (آيه 31از سوره كهف )

2.  بطا ينها من استبرق : يعني پوشاك آن از حرير باشد .( آيه 54 از سوره الرحمن )

3. … عليهم ثبات سندس خضر و استبرق : يعني بالاي ايشان جامه هاي سبز از ديباي نازك و نيز بالاي ايشان باشند ديباي لك ( حرير ضخيم )

در اين آيات مباركه لباس بهشتيان را سبز رنگ، و از نوع سندس واستبرق  كه بهترين انواع حریر است

شمرده است.

اين نوع لباس، جزا و پاداش و يا تجسم لباسهاى تقوى و پوشش‏هاى ساده و بدون آلايشى است كه در

دنياداشته‏اند.چون زينت كردن به طلا و پوشيدن لباس حریر و ابريشم خالص در شرع اسلام بر مردان حرام

است.مردان و زنان مؤمن و با تقوى كه در خط مشى اصالت و تحقيق و ولايت گام برمى‏دارند، و

لباس‏هاى آنان ساده و اقتصادى است، در روز قيامت به چنان لباسهاىاستبرق و حریرملبس مى‏گردن.

از گل اين گياه ( استبرق ) در دوره هخامنشيان ديباي شوشتر . پارچه حرير (سندس ) مي بافته اند .

يعني جامه اي حرير از گل استبرق (كرك )(كائوچو ) سندس . پارچه حرير نازك بافته مي شده است .

دركتاب المغرب جواليفي مصحح احمد شاكر بيان گرديده است : استبرق يا استبرك (كرك) از درختان

كائوچوئي (كائوچو ) در ايران است ودر نقاط گرمسيري وسواحل ومناطق جنوبي وجنوب شرق ايران از

مناطق خوزستان تا مكران و بلو چستان و در دهه جاي آن واطراف بم (نرماشير ) به ارتفاع 17 مترودر

منصورآباد تا 95متر ديده است كه به ارتفاع 5 گز مي رسد ودر نواحي ومناطق خرما خيز ايران بسيار

است وآن كائوچو است واين درخت به نام استبرق (كائوچو) است .از گل اي گياه پارچه حرير (ديباي

نازك) بافته مي شده است .

CLASSIS:  Dicotyledones

SOU.CL:  Gamopetales

ORDO:  Gentianales

FAMILIA:  Asclepladaceae

GENUS:  Calotropis

/ فائزه عوض پور /