معرفی کامل گیاه خارمریم + فواید و عوارض

خار مریم ، خار علیص ، ماریتیغال

گیاهی دوساله و علفی ، ساقه کوتاه یا بلند به ارتفاع 70 تا 120 سانتی متر ، ساده ولی اصولا از قاعده منشعب ، برگ دار ، برگ ها بزرگ و دارای لکه های سفید در اطراف ، برگ های قاعده ای در زمان گلدهی پژمرده ، برگ های ساقه ای ساقه آغوش ، با لوب های خار دار و پهن ، برگ های فوقانی بسیار کوچک ، کپه ها انتهایی و منفرد ، گل صورتی – ارغوانی ، مجتمع در کپه های انتهایی و خار دار ، براکته ها بزرگ نهاده بر هم و سبز ، جقه چند ردیفه با تار های ریشو قاعده بهم آمده ، میوه کافشه .

پراکندگی جهانی :

جنوب و غرب اروپا ، نواحی مدیترانه ای ، جنوب شرق و مرکز آسیا.

پراکندگی در ایران :

این گونه گیاهی به صورت علف هرز در حاشیه مزارع و جاده ها و زمین های بگر رویش دارد و گاهی اجتماعات بزرگی را تشکیل می دهد . گرگان ، گیلان ،مازندران ، کرمانشاه ، آذربایجان ها ، لرستان ، ایلام ، خوزستان ، فارس و بوشهر.

اندام مورد استفاده :

تمامی بخش های گیاه .

میوه گیاه خار مریم قبل از عصاره‌گیری، حاوی موارد زیر است

– سیلیمارین
سیلی‌هرمین
– نئو – سیلی‌هرمین A و B
– پروتئین
– ویتامین E
– استرول‌ها
– کوئرسترین
– آپیژنین
– کائمفرول
– ایریودیکتیول
– کریسوئریول
– نارینگین
– دی‌هیدروکسی‌کرومون

برگ‌های این گیاه حاوی موارد زیر هستند

– لوتئولین
– لوتئولین ۷-۰- گلوکوزید
– تریترپین استات
– اسید فوماریک

خواص درمانی خار مریم :

در طب سنتی برای درمان بیماری های کبد ، طحال و یبوستهای مزمن مورد استفاده قرار میگیرد . ریشه و قسمت های هوایی این گیاه طعمی تلخ و اثری اشتها آور ، ادرا آور ، مقوی معده دارند.

از بذر این گیاه ، دارویی ساخته می شود که به عنوان داروی محافظت کننده کبد شناخته شده است.

خواص خارمریم

عصاره ی خار مریم :

عصاره ای که از این گیاه استخراج می شود سیلی مارین نام دارد که دارای خاصیت محافظت کننده کبد می باشد و از گذشته های دور به صورت سنتی برای درمان ناراحتی ها و بیماری های کبدی و گوارشی مورد استفاده و توجه بوده است.

بذر این گیاه دارای خاصیت آنتی اکسیدان هست و همچنین سبب حفاظت از کبد در بیمارانی که مبتلا به هپاتیت مزمن هستند می شود.

ریشه خار مریم :

از ریشه گیاه خار مریم برای درمان سرطان نیز استفاده می گردد . ریشه این گیاه دارای اثر مثبت برای بیماران دیابتی نیز می باشد. دانشگاه تهران این گیاه را به عنوان یکی از گیاهان ضد دیابتی در ایران نام برده است ولی نیاز به تحقیقات بیشتر می باشد تا میزان تاثیر آن بر دیابت تیپ 2 به صورت مشخص اندازه گیری شود.

جوشانده دانه های این گیاه اثری تب بر دارد و سبب تحریک کار کیسه صفرا و کبد می گردد. مصرف پودر میوه و یا حتی مکیدن میوه کامل خار مریم نیز همان اثرات را دارد. گیاه و میوه های آن خواصی نظیر تب بر ، خلط آور ، محرک و قاعده آور دارند.

این گیاه  برای عفونت های کبدی و بواسیر نیز مصرف می گردد. از خواص درمانی متعدد گیاه خار مریم می توان به خواص محافظت کننده کبد اشاره نمود .

همچنین برای درمان یرقان ، هپاتیت و مواردی که کبد تحت فشار قرار می گیرد ، کاربرد دارد. این گیاه سبب درمان افسردگی و افزایش ترشح شیر می گردد.

خواص دارویی گیاه خار مریم :

• کاهنده کلسترول
• ضد قارچ
• ضد سرطان
• ضد ویروس
• ضد سم
• ضد پروستات
• ضد افسردگی
• ضد آلرژی
• معرق
• قاعده آور
• مسهل
• صفرا آور
• کاهنده چربی
• محافظ کبد

کاربرد دارویی خار مریم در جنوب کشور :

این گیاه در منطقه خارخنگلو نامیده می شود و گاها آن را به اشتباه کنگر می نامند . با پیروی از دانش روز و اثبات خواص متعدد  این گیاه در منطقه برای درمان بیماری هایی نظیر زردی ، هپاتیت ، مشکلات صفراوی و کبد چرب کاربرد دارد. پودر این گیاه در جنوب مورد استفاده اطبا می باشد.

خار مریم سبب بهبود سلامت قلب می‌شود

خار مریم می‌تواند کلسترول بد را کاهش دهد و از این رو خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهد. این گیاه دارویی همچنین می‌تواند سطح کلسترول را با کم کردن التهاب کاهش دهد. این گیاه خون را پاکسازی می‌کند و از آسیب دیدن شریان‌ها در اثر استرس اکسیداتیو جلوگیری می‌کند. خار مریم همچنین از تخریب گلوتاتیون جلوگیری می‌کند (ما در مورد این یکی بیش‌تر بحث خواهیم کرد)، نوعی آنتی‌اکسیدان بسیار مهم که با استرس اکسیداتیو مبارزه می‌کند و مانع از بروز بیماری‌های قلبی می‌شود.

سایر مطالعات بالینی نیز ثابت کرده‌اند که خار مریم دارای اثرات محافظتی در برابر بیماری‌های قلبی عروقی است. چند مطالعه‌ی دیگر نشان داده‌است که چه‌طور خار مریم می‌تواند فشار خون را تنظیم کند.

خار مریم استخوان‌ها راتقویت می‌کند

مطالعات تأیید می‌کنند که می‌توان این گیاه دارویی را به عنوان یک درمان بالقوه برای پوکی استخوان مورد استفاده قرار داد. سیلیمارین موجود در خار مریم برای تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان مفید است.

سایر مطالعات درباره‌ی تحلیل استخوان ناشی از استروژن صحبت می‌کنند و این‌که استفاده از این گیاه دارویی تا چه حد در این رابطه نیز مفید است.